Теоретические основы УВД
Ushbu o'quv qo'llanma havo harakatini boshqarish (HHB) tizimlari, jumladan HHBning asosiy tushunchalari, dispetcher faoliyatining xususiyatlari, HHB tizimining tuzilishi va vazifalari, havo harakatining asosiy xarakteristikalari, HHBni boshqarish va tartibga solish usullari hamda HHBni nazorat qilish usullari kabi muhim jihatlarni qamrab oladi. Qo'llanma havo transportida xavfsizlikni ta'minlash va samaradorlikni oshirishga qaratilgan HHB tizimining nazariy va amaliy jihatlarini o'rganishga yordam beradi. Unda havo harakatini boshqarishning zamonaviy usullari va texnologiyalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Asosiy tushunchalar: HHBning asosiy tushunchalari, jumladan aerodrom, aeroport, parvoz xavfsizligi, havo kemasi va havo harakatini boshqarish dispetcheri kabi atamalar batafsil tushuntirilgan.
- Havo harakatiga va havo muhitida ob'ektlarni boshqarishga ta'sir etuvchi omillar: Havo harakatiga va uni boshqarishga ta'sir ko'rsatuvchi ichki va tashqi omillar, jumladan dispetcherning shaxsiy xususiyatlari, texnik vositalar va atrof-muhit sharoitlari tahlil qilingan.
- HHBning sodda konturi xarakteristikasi: HHBning eng sodda konturi - dispetcher-ekipaj-VS (havo kemasi) o'zaro aloqasi va axborot aylanishi jarayoni yoritilgan.
- HHB tizimining tuzilishi va vazifalari: Havo harakatini boshqarishning uch bosqichli tizimi (regulyatsiya, rejalashtirish va ta'minlash, rahbarlik) va ularning vazifalari ko'rib chiqilgan.
- Katta HHB tizimining asosiy xususiyatlari: Katta HHB tizimining o'ziga xos xususiyatlari, jumladan ko'plab boshqariladigan ob'ektlar, axborotni qayta ishlash hajmi va tizimdagi o'zaro hamkorlik kabi jihatlari bayon etilgan.
- Havo harakatining asosiy xarakteristikalari: Havo harakatini tavsiflovchi asosiy ko'rsatkichlar, jumladan zona bandligi, havo harakati zichligi, intensivligi va o'tkazish qobiliyati aniqlangan va hisoblash usullari keltirilgan.
- HHBni boshqarish va tartibga solish usullari: Havo harakatini boshqarish va tartibga solishning turli usullari, jumladan konsultatsion-informatsion, nazorat-rasmiy va dasturiy-nazorat usullari hamda ularning afzalliklari va kamchiliklari tahlil etilgan.
- HHBni nazorat qilish usullari: Havo harakatini nazorat qilishning turli usullari, jumladan ekipaj xabarlari, radiotexnik vositalar, grafik tahlil va kompleks usullar batafsil o'rganilgan.