Жиноят процесси муаммолари
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining asosiy qoidalari, jinoyat ishlarini yuritishning nazariy va amaliy jihatlari, jinoyat prosessi printsiplari, dalillar va isbotlash huquqi, protsessual majburlov choralarini qo'llash muammolari, dastlabki tergovni to'xtatish, tugatish va tamomlash, sud muhokamasining umumiy shartlari, dalillar va isbotlash huquqi, jinoyat ishlarini ko'rish, ajratish va birlashtirish, shuningdek hukm, ajrim va qarorlarni tekshirish kabi muhim jihatlarni o'z ichiga oladi. Kitobda shuningdek, shaxsning huquq va erkinliklarini himoya qilish, odil sudlovning mohiyati va ahamiyati, jinoyat sodir etgan shaxslarni tergov qilish va ularga jazo tayinlash jarayonlari batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Jinoyat prosessi tushunchasi va mohiyati: Kitobning bu qismi jinoyat prosessi tushunchasi, uning mohiyati, jinoyat-protsessual qonun hujjatlari, jumladan, ularning vazifalari, qonuniy kuchi, xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo'lmagan shaxslarga nisbatan qo'llanilishi kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Shuningdek, tergov, prokuratura va sud organlarining xorijiy davlatlar bilan o'zaro aloqalari va hamkorligi yoritilgan.
- Jinoyat prosessual faoliyatni amalga oshirishda jinoyat prosessi printsiplari: Bu qism jinoyat prosessi printsiplarining mohiyati, ularning ahamiyati va turlari, jumladan qonuniylik, adliya, inson huquqlari, shaxs daxlsizligi, haqiqatni aniqlash, aybsizlik presumpsiyasi, tortishuvlilik kabi printsiplar chuqur tahlil qilingan. Ularning nazariy va amaliy ahamiyati, qo'llanilishidagi muammolar ham ko'rsatib o'tilgan.
- Jinoyat protsessida dalillar va isbotlash huquqi: Dalillarning nazariy va amaliy ahamiyati, ularning turlari (shaxsiy, ashyoviy, to'g'ri, egri va boshqalar), dalillarni to'plash, tekshirish, baholash va mustahkamlash usullari hamda qoidalari batafsil bayon etilgan. Dalillar orqali haqiqatni aniqlash va jinoyat ishini to'g'ri hal qilish jarayoni yoritilgan.
- Protsessual majburlov choralari va ularning qo'llanilishi: Jinoyat protsessual majburlov choralari, jumladan, ushlash, qamoqqa olish, mol-mulkni xatlash, mol-mulkni va pulni musodara qilish, moddiy va ma'naviy zarar undirish, javobgarlikni og'irlashtirish, ayblanuvchini qamoqqa olish, jazolash, shaxsning huquq va erkinliklarini cheklash kabi masalalar tahlil qilingan. Jinoyat-protsessual kodeksda ko'zda tutilgan ushbu choralarni qo'llashning nazariy va amaliy jihatlari, ularning tizimi va turlari chuqur o'rganilgan.
- Dastlabki tergovni to'xtatish, tugatish va tamomlash: Dastlabki tergovni to'xtatish, tugatish va tamomlashning nazariy va amaliy jihatlari, bunga sabab bo'luvchi omillar, ularni to'xtatish va qayta tiklash tartiblari, dalillarni to'plash va ishni tugatish jarayonidagi xatolar batafsil yoritilgan.
- Jinoyat protsessida sud muhokamasini takomillashtirish muammolari: Bu qismda sud muhokamasining umumiy shartlari, jumladan, bevositalik, oshkoralik, tortishuvlilik, tenglik, til va boshqa printsiplarning ahamiyati, ularni qo'llashdagi muammolar hamda jumladan ayblanuvchi, jabrlanuvchi va boshqa ishtirokchilarning huquq va manfaatlari himoyasi masalalari chuqur tahlil qilingan.
- Hukm, ajrim va qarorlarning qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini tekshirish: Bu bobda hukm, ajrim va qarorlarning qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini tekshirishning zaruriyati, turlari, uni amalga oshirish mexanizmlari va bunga ta'sir etuvchi omillar, shuningdek yuqori instansiya sudlarining roli hamda ularning nazorat funksiyalari batafsil ko'rib chiqilgan.
- Hukmning bekor qilinishi va o'zgartirilishi asoslari: Hukm, ajrim va qarorlarni bekor qilish va o'zgartirishning qonuniy, asosli va adolatli bo'lishi asoslari tahlil qilingan. Bu jarayonda jinoyat protsessi normalarining qo'llanilishi, tergov va sud xatolarining oldini olish kabi masalalar yoritilgan.