Бурғилаш ишларининг турлар
Ushbu kitobda burg'ulash ishlarining turlari, jumladan, mexanik aylana, mexanik urilma va chuqur bo'lmagan burg'ulash usullari batafsil yoritilgan. Turli tog' jinslarini burg'ulash uchun ishlatiladigan burg'ulash asboblari, ularining ishlash prinsipi hamda mazkur usullarda qo'llaniladigan burg'ulash qurilmalari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, gidroksam, rotar, turbina va shneqli burg'ulash turlari ham qisqacha bayon etilgan. Kitobda umumiy burg'ulash jarayonining turli jihatlari, xususan, burg'ulash quduqlarining tuzilishi va ularga qo'llaniladigan usullar ham o'z aksini topgan.
Asosiy mavzular
- Mexanik aylana burg'ulash: Ushbu bo'limda mexanik aylana burg'ulashning mohiyati, ishchi asbobning zayonda aylanish harakati bilan tog' jinslarini maydalashi tushuntirilgan. Bu usulning keng tarqalganligi, ayniqsa neft va gaz qazib olishdagi ahamiyati, chuqurliklari, shuningdek, ishchi asbob zayonda to'liq yoki halqa shaklida maydalashiga qarab, splotnoy va kolonnali burg'ulash turlari haqida ma'lumot berilgan. Kolonkali burg'ulashda kern olish jarayoni, undan foydalaniladigan burg'ulash asboblari (koronkalarning turlari) va ularning zayonda yurishi ham batafsil bayon etilgan.
- Mexanik urilma burg'ulash: Bu bo'limda mexanik urilma burg'ulash usuli, ya'ni ishchi asbobning zayonga zarba berish orqali tog' jinslarini parchalashi haqida so'z boradi. Ushbu usulning kanatli va shtangali turlari mavjud bo'lib, ularning har biri alohida tavsiflanadi. Ishchi asbobning turli shakldagi (ikki, uch, to'rt qirrali, piramidal) turlari va ularning qo'llanilishi, shuningdek, ushbu usulda quduqlarni yuvishning imkonsizligi va maydalangan jinslarni chiqarish usullari ham yoritilgan.
- Chuqur bo'lmagan burg'ulash: Ushbu qismda chuqur bo'lmagan (2-5m dan 20-30m gacha) burg'ulash usullari va ularning turlari haqida ma'lumot berilgan. Bunda kesuvchi uskunani aylantirish, bosish (torf uchun) va urilma (stakan shaklidagi) usullari sanab o'tilgan. Ushbu usullarning hozirgi paytda kam qo'llanilishi va mahalliy sharoitlarda deyarli ishlatilmasligi ta'kidlangan.
- Aylana burg'ulash qurilmalari: Bu bo'limda aylana burg'ulashda qo'llaniladigan maxsus burg'ulash stanoklari, nasos qurilmalari va energiya manbalari haqida umumiy ma'lumot berilgan. Har bir burg'ulash stanokining asosiy qismlari, ya'ni aylantiruvchi, ko'tarib-tushiruvchi va nazorat qismlari hamda ularning vazifalari tushuntirilgan. Nasos qurilmasining tarkibiy qismlari va ularning ishlash prinsipi hamda energiya manbalarining turlari (dvigatel, elektrmotor) sanab o'tilgan.
- Aylana burg'ulashning turlari: Bu mavzu umumiy burg'ulash ishlarining turli usullarini qamrab oladi. Bularga rotarli, turbinali, elektroborg'ulash va shneksimon burg'ulash turlari kiradi. Har bir usulning o'ziga xos jihatlari, qo'llanilish sohasi va asosiy xususiyatlari qisqacha bayon etilgan. Masalan, turbinali burg'ulash neft-gaz sanoatida qo'llanilishi, elektroborg'ulashning o'ziga xos xususiyatlari va shneksimon burg'ulashning yumshoq tog' jinslarida qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.