Муаммоли маърузалар тўплами

Ushbu kitob "Muammoli ma'ruzalar to'plami" deb nomlanadi va texnik-texnologik, muhandislik va pedagogik yo'nalishlar bo'yicha ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan. Kitobda "Issiqlik texnikasi asoslari" va "Texnikaviy termodinamika" fanlari bo'yicha 36 soatlik ma'ruza mashg'ulotlari o'z ichiga oladi. Unda issiqlik, ish, ichki energiya, entropiya, entalpiya kabi asosiy tushunchalar, termodinamikaning birinchi va ikkinchi qonunlari, turli termodinamik jarayonlar (izoxorik, izobarik, izotermik, adiabatik, politropik), bug'-quvvat qurilmalari (Renkin sikli), ichki yonuv dvigatellari va quyosh energiyasidan foydalanish kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan. Kitobda har bir mavzu so'ngida nazorat savollari va masalalar berilgan bo'lib, talabalarning nazariy bilimlarini mustahkamlashga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Kirish: O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi, Namangan muhandislik-pedagogika instituti, Qurilish fakulteti, "Muhandislik kommunikatsiyalari qurilishi" kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Muammoli ma'ruzalar to'plami". Kitob 5140900 "Kasb ta'limi" yo'nalishi bo'yicha ta'lim olayotgan talabalarga mo'ljallangan. Unda "Issiqlik texnikasi va texnikaviy termodinamika, issiqlik massa almashinuv fanlari bo'yicha 36 soatlik ma'ruza mashg'ulotlari o'z ichiga olgan."
1-ma'ruza. Issiqlik texnikasi asoslari: Fanining vazifasi, issiqlik texnikasining asosiy bo'limlari (Texnik termodinamika asoslari, Issiqlik almashinish nazariyasi, Issiqlik kuch qurilmalari), energiya turlari, energetik zaxiralar va ularning ahamiyati, O'zbekistonda energiya manbalari, energiya samaradorligi.
2-ma'ruza. Ishchi jism va uning asosiy parametrlari: Ishchi jism tushunchasi, uning asosiy parametrlari (bosim, hajm, temperatura), molekulyar-kinetik nazariya asosida bosim va haroratni tushuntirish.
3-ma'ruza. Termodinamikaning I-qonuni: Termodinamik sistema tushunchasi, ishchi jism, ish, issiqlik, ichki energiya, entalpiya, entropiya. Termodinamikaning I-qonuni va uning ko'rinishlari.
4-ma'ruza. Termodinamik jarayonlar: Termodinamik jarayonlarning turlari (izoxorik, izobarik, izotermik, adiabatik, politropik), ularning PV va TS diagrammalarda tasviri va asosiy formulalari.
5-ma'ruza. Termodinamikaning II-qonuni: Ishi va issiqlikning o'zaro nisbati, termodinamikaning II-qonuni va uning ta'riflari (S. Karno, R. Klauzius, G. Xemfris), sikllarning ishchi koeffitsienti, Karno sikli va uning samaradorligi.
6-ma'ruza. Issiqlik almashinish usullari: Issiqlik almashinish usullari (issiqlik o'tkazuvchanlik, konveksiya, nurlanish), Nyuton-Rixman qonuni, turli xil materiallarda issiqlik o'tkazuvchanlik, ko'p qavatli va silindrik devorlarda issiqlik o'tkazuvchanlik.
7-ma'ruza. Konvektiv issiqlik almashinishi: Konveksiya turlari (tabiiy va majburiy), konveksiya va issiqlik o'tkazuvchanlik orasidagi bog'liqlik, issiqlik berish koeffitsienti, Nyuton-Rixman qonuni.
8-ma'ruza. Nurli issiqlik almashinuvi: Nurli issiqlik almashinuv jarayoni, nurlanishning asosiy qonunlari (Stefan-Boldsmanning qonuni, Vinning siljish qonuni, Plankning qonuni), nurlanish koeffitsientlari, Quyosh kollektorlari va ularning ishlash prinsipi.
9-ma'ruza. Issiqlik almashinuv apparatlari: Issiqlik almashinuv apparatlarining turlari (rekuperativ, regenerativ, regenerativ, issiqlik almashinuv apparatlari), issiqlik balansi va issiqlik uzatish tenglamalari.
10-ma'ruza. Yoqilg'i turlari va ularning xossalari: Yoqilg'i turlari (qattiq, suyuq, gaz), ularning tarkibi va xossalari, moddiy va issiqlik balansi, yonish jarayoni, yonish issiqligi.
11-ma'ruza. Yoqilg'ining yonish usullari: Yoqilg'ining yonish usullari (mahalliy yonish, uyurma usul), yonish jarayonining asosiy shartlari, yonish mahsulotlari va ularning oqibatlari, qozon agregatlarining tuzilishi va ishlash prinsipi.
12-ma'ruza. Ichki yonuv dvigatellari: Ichki yonuv dvigatellari (IYD) turlari, ishlash prinsipi, sikllari (to'rt taktli, ikki taktli), yoqilg'i turlari va ularning ishlatilishi, IYD ning asosiy qismlari.
13-ma'ruza. Bug' va bug'-quvvat qurilmalari: Suv bug'ining holatlari (P-V, T-S, H-S diagrammalari), bug'-quvvat qurilmalarining sikli (Renkin sikli), bug'ni ikkilamchi qizdirish va regenerativ sikllar.
14-ma'ruza. Bug' qozonlari turlari: Bug' qozonlarining turlari (gaz trubali, suv trubali, to'g'ri oqimli, kombinatsiyalangan), ularning ishlash prinsipi va tuzilishi.
15-ma'ruza. Issiqlik elektr stansiyalari: Issiqlik elektr stansiyalari (IES) ning tuzilishi va ishlash prinsipi, IES va issiqlik elektr markazlarining (IEM) farqi, elektr energiyasini ishlab chiqarish va uzatish tizimlari.
16-ma'ruza. Atom elektr stansiyalari: Atom elektr stansiyalari (AES) ning tuzilishi va ishlash prinsipi, atom reaktorlari turlari, yadro reaksiyalari, AES ning asosiy qismlari.
17-ma'ruza. Quyosh energiyasidan foydalanish: Quyosh energiyasidan foydalanish, quyosh kollektorlarining tuzilishi va ishlash prinsipi, quyosh energiyasini suv isitishda qo'llash, quyosh tizimlarining samaradorligi.