Ғўза селекциясида госсипол миқдори ва шаклларининг кўсак қурти билан зарарланиш даражасига таъсири

Ushbu avtoreferat paxta seleksiyasida go'ssipol miqdori va shakllarining ko'sak qurti bilan zararlanish darajasiga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda paxta genetik jihatdan boyitilgan navlari, jumladan, G.hirsutum L. va G.barbadense L. turlarining ekologik-geografik va genetik jihatdan uzoq bo'lgan navlari va ushbu navlardan olingan duragaylar o'rganilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, go'ssipol miqdori ko'sak qurtiga chidamlilikni ta'sir qiladi, va yuqori go'ssipolli navlar ko'sak qurtiga chidamliroq bo'ladi. Tadqiqot natijasida yuqori go'ssipol va ko'sak qurtiga chidamli yangi paxta navlari va liniyalari yaratilgan.

Asosiy mavzular

• Paxtada go'ssipol va ko'sak qurti o'rtasidagi bog'liqlik: Tadqiqotda paxta navlaridagi go'ssipol miqdori va shakllarining ko'sak qurti (Helicoverpa armigera) bilan zararlanish darajasiga ta'siri o'rganilgan. Ma'lum bo'lishicha, go'ssipol miqdori va turi paxta navining ko'sak qurtiga chidamliligiga ta'sir qiladi. Xususan, yuqori (+)-go'ssipol miqdoriga ega navlar ko'sak qurtiga chidamliroq bo'lgan.
• Paxta seleksiyasida yangi navlar yaratish: Tadqiqotda ekologik-geografik va genetik jihatdan uzoq bo'lgan navlar va namunalar asosida yangi paxta duragaylari yaratilgan. Tadqiqot natijasida yuqori go'ssipol va ko'sak qurtiga chidamli bo'lgan yangi duragaylar, oilalar, liniyalar va navlar yaratilgan, ular seleksiya ishlarida ishlatish uchun tavsiya etiladi.
• Go'ssipolning biologik ahamiyati: Tadqiqotda go'ssipolning ikki turi - (+) va (-) go'ssipol aniqlangan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, go'ssipolning bu ikki turi ham hayvonlar va urug'lar uchun turlicha ta'sir ko'rsatadi. Shuningdek, go'ssipolning mavjudligi paxta navining zararkunandalarga chidamliligiga ta'sir ko'rsatadi.