Экстремал шароитларда молекуляр азотни ўзлаштирувчи цианобактерияларнинг биологик хусусиятлари
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi ekstremal sharoitlarga chidamli, azotni o'zlashtiruvchi va fitogormonlar ishlab chiqaruvchi mahalliy cyanobakteriyalar shtammlarining biologik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu cyanobakteriyalarning tuproq unumdorligini oshirish, o'simliklar o'sishini rag'batlantirish va atrof-muhitni ifloslantiruvchi moddalarni degradatsiyalashdagi roli o'rganilgan. Tadqiqot natijasida samarali bio-preparatlar yaratish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Cyanobakteriyalarning ekstremal sharoitlarga chidamliligi: Dissertatsiyada tuzlilik, qurg'oqchilik va ifloslangan muhitlarga chidamli mahalliy cyanobakteriya shtammlari aniqlanib, ularning genetik va morfologik xususiyatlari o'rganilgan. Xususan, N. calcicola 25 va A. variabilis 21 shtammlarining yuqori tuz konsentratsiyasida ham faol bo'lishi, azotni o'zlashtirish va fitogormonlar ishlab chiqarish qobiliyati aniqlangan.
- Cyanobakteriyalarning bio-preparat sifatida qo'llanilishi: Tadqiqot natijasida yaratilgan "CYANO-UZ" bio-preparati paxta va bug'doy kabi qishloq xo'jalik ekinlarining hosildorligini oshirish, tuproq unumdorligini yaxshilash va pestisidlar bilan ifloslangan tuproqlarni tiklashda samarali ekanligi isbotlangan.
- Cyanobakteriyalarning pestisidlarni degradatsiyalash qobiliyati: Tadqiqotda mahalliy cyanobakteriya shtammlarining polixlorinated biphenyls (PCB) va lindan kabi organik pestisidlarni degradatsiyalash qobiliyati aniqlangan. N. pruniforme 20, N. calcicola 25, A. variabilis 21 va Gl. rupestris 15 shtammlari pestisidlarni yuqori samaradorlikda parchalashi isbotlangan.