Турар жой ва жамоат биноларини зилзилавий ҳудудларда лойиҳалаш

Ushbu o'quv qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Tashkent Arxitektura-Qurilish Instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda turar joy va jamoat binolarini zilzilaaviy hududlarda loyihalashning asosiy qoidalari, konstruktiv yechimlari, materiallari va ularning qo'llanilishi hamda talab etiladigan me'yoriy hujjatlar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Qo'llanma talabalarga zilzilaga chidamli binolar qurishning nazariy va amaliy asoslarini o'rgatishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • KIRISH: Muqaddimada O'zbekistonning mustaqillikdan keyingi me'morlik sohasidagi o'zgarishlar, yangi qonunlar va me'yoriy xujjatlar haqida so'z boradi. Shuningdek, zilzilaaviy hududlarda qurilishning ahamiyati va ushbu qo'llanmaning maqsadi tushuntiriladi.
  • 1. ZILZILAVIY HUDUDLARDA TURAR JOY VA JAMOAT BINOLARINI LOYIHALASHNING UMUMIY QOIDALARI: Ushbu bobda zilzilaga chidamli binolar qurishning umumiy tamoyillari, loyihalashda hisobga olinishi kerak bo'lgan asosiy me'yorlar va qoidalar, jumladan, zilzilaga chidamli hududlar uchun maxsus talablar batafsil yoritilgan. Tuproqning seysmik xossalari va uning zilzilaga chidamliligiga ta'siri hamda zilzilaga chidamli qurilish mezonlari keltirilgan.
  • 2. KARKAS PANELLI BINOLAR: Bu bo'limda karkas-panelli binolarning zilzilaga chidamliligi, ularning tuzilishi, elementlari va ularni o'zaro bog'lash usullari haqida ma'lumot berilgan. Turli xil karkas elementlarining joylashuvi va ulanish sxemalari, shuningdek, ularni zilzilabardosh qilish bo'yicha qo'shimcha tadbirlar ko'rsatilgan.
  • 3. YIRIK PANELLI BINOLAR: Yirik panelli binolarning zilzilaga chidamliligi, ularning afzalliklari va konstruktiv xususiyatlari ko'rib chiqilgan. Panellarni loyihalash, ularni o'zaro bog'lash va mustahkamlash usullari, shuningdek, zilzilaga chidamli qurilish bo'yicha qo'shimcha talablar batafsil yoritilgan.
  • 4. HAJMIY – BLOKLI BINOLAR: Hajmiy-blokli binolarning zilzilabardoshligi, ularni loyihalash va qurishda qo'llaniladigan asosiy usullar, xususan, "etiq stakan" shaklidagi bloklarning o'zaro ulanishi va mustahkamlanishi haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, zilzilaga chidamli choralar va ularning qo'llanilishi haqida ham so'z boradi.
  • FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: Qo'llanmani tayyorlashda foydalanilgan ilmiy-texnik adabiyotlar va normativ hujjatlar ro'yxati keltirilgan.