Chizma geometriya va muhandislik grafikasi

Ushbu kitob chizma geometriya va muhandislik grafikasi fanining nazariy asoslariga bag'ishlangan. Unda fazoviy jismlarni tekislikda tasvirlash, ularning o'zaro munosabatlari, sirtlar va ularning kesishuvlari kabi muhim mavzular chuqur yoritilgan. Kitobda masalalarni yechishning turli usullari, jumladan, proyeksiyalash usullari, aylantirish usuli, tekislikni aylantirish va boshqa ko'plab metodlar batafsil tushuntirilgan. Misollar va grafiklar yordamida mavzularni yanada osonroq tushunishga yordam beradi. Kitob muhandislik yo'nalishidagi talabalar uchun fundamental bilimlar beradi.

Asosiy mavzular

Kirish. Chizma geometriya va uning nazariy asoslari: Chizma geometriya faniga kirish, uning mohiyati, muhandislik grafikasi va kompyuterda loyihalash fanlarining o'rni, fazoviy shakllarni tekislikda tasvirlash usullari, geometrik masalalarni yechish va shakllarning fazoviy ko'rinishini tasavvur qilish usullari haqida ma'lumot beriladi. Proyeksiyalash usullari: markaziy va parallel proyeksiyalash tushuntiriladi.
To'g'ri chiziqlar.: To'g'ri chiziqning fazodagi holati, umumiy va xususiy vaziyatdagi to'g'ri chiziqlar, ularning izlari, ikki to'g'ri chiziqning o'zaro holatlari (parallel, kesishuvchi, uchrashmas) va ular orasidagi burchakning proyeksiyalari yoritiladi.
Tekisliklar.: Tekisliklar chizmada tasvirlanishi, tekislikning izlarini topish, tekislikdagi nuqta va to'g'ri chiziqlar, tekislikning bosh chiziqlari (gorizontallar, frontallar, profillar, eng katta qiyalik chizig'i) haqida ma'lumot beriladi. Tekislikning proeksiya tekisliklariga nisbatan turli vaziyatlari (umumiy vaziyatdagi, proyeksiyalovchi, parallel) ko'rib chiqiladi.
To'g'ri chiziq va tekislikning kesishuvi.: To'g'ri chiziqning tekislik bilan kesishishi natijasida hosil bo'lgan nuqtani aniqlash usullari, jumladan, yordamchi tekisliklar usuli va uning bosqichlari tushuntiriladi. Xususiy va umumiy vaziyatdagi to'g'ri chiziq va tekisliklar kesishishi ko'rsatilgan.
To'g'ri chiziq va tekisliklarning xususiy holatlari.: To'g'ri chiziq va tekislikning perpendikulyarligi, ikki tekislikning perpendikulyarligi, tekislikka parallel to'g'ri chiziqlar va tekisliklarning parallelligi kabi mavzular yoritiladi.
Tekisliklarning kesishuvi.: Umumiy va xususiy vaziyatdagi tekisliklarning o'zaro kesishuvi, ularning kesishuv chizig'ini yasash usullari, jumladan, yordamchi tekisliklar usuli va uning turlari ko'rsatilgan.
Umumiy usullar bilan kompleks masalalar echish.: Murakkab masalalarni yechishda oddiy masalalardan ketma-ket foydalanish, masalalarni yechish usullari va ularga oid misollar keltirilgan.
Chizmani qayta tuzish usullari.: Ortogonal proyeksiyalarni qayta qurish usullari, xususan, proyeksiya tekisliklarini almashtirish va aylantirish usullari tushuntirilgan. Bu usullar yordamida murakkab masalalarni oson yechish usullari ko'rsatilgan.
Tekislikni aylantirish usuli.: Geometrik shakllarni proyeksiyalar tekisligiga parallel o'q atrofida aylantirish (tekis-parallel harakatlantirish usuli) va tekislikning izi atrofida aylantirish (jipslashtirish usuli) tushuntirilgan. Bu usullar yordamida haqiqiy kattaliklarni aniqlash va masalalar yechish usullari ko'rsatilgan.
Sirtlar. Ularning turlari.: Sirtlarning turlari (qirrali, chiziqli, aylana sirtlar), ularning tasnifi, aniqlovchilari, ko'pyoqlar (piramida, prizma), aylanma sirtlar (silindr, konus, giperbolik paraboloid, vint sirtlari) haqida ma'lumot berilgan.
Sirtning proeksiyalovchi tekislik va to'g'ri chiziq bilan kesilishi.: Ko'pyoqliklarning proyeksiyalovchi tekisliklar va to'g'ri chiziqlar bilan kesishishi, ularning kesim yuzasini yasash usullari ko'rsatilgan. Misollar yordamida tushuntirilgan.
Sirtlarning o'zaro kesishuvi.: Turli sirtlarning (ko'pyoqlar, silindr, konus, shar) o'zaro kesishish chiziqlarini aniqlash va yasash usullari, jumladan, yordamchi tekisliklar va yordamchi sharlar usullari tushuntirilgan.