Chizma geometriya va muhandislik grafikasi
Ushbu kitob muhandislik grafikasi, chizma geometriya, injenerlik chizmalari, o'lchovlar, masshtablar, chiziqlar, shriftlar, egri chiziqlar, tekisliklar, sirtlar va ularning o'zaro kesishishini o'rganishga bag'ishlangan. Unda turli xil chizma usullari, geometrik shakllarni yasash, ularning proyeksiyalarini aniqlash, sirtlarni yoyish va ularning o'zaro kesishishini o'rganish uchun keng qamrovli ma'lumotlar berilgan. Kitobda injenerlik grafikasi asoslari va amaliyotda qo'llaniladigan usullar batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Injenerlik grafikasi formatlari: Chizma formatlari, ularning o'lchamlari, hoshiya chizish va asosiy yozuv uchun ramka chizish qoidalari. Standart formatlar va ularning qo'shimcha turlari.
- Injenerlik grafikasi masshtablari: Masshtabning mohiyati, kichiklashtirish va kattalashtirish masshtablari, ularning qo'llanilishi va standartlari.
- Injenerlik grafikasida chiziq turlari: Chizma turlari, ularning qo'llanilishi, o'lchamlari va qalam bilan chizilishi. Turli xil chiziqlar va ularning belgilanishi.
- Shriftlar: Chizma yozuvlari va raqamlarning shriftlari, ularning o'lchamlari, balandligi va eni. Turli xil shriftlar va ularning qo'llanilishi.
- Egri chiziqlarning grafik usullarda yasalishi: Tekis va fazoviy egri chiziqlar, ularning turlari (aylana, oval, ellips, parabola, giperbola). Ularni yasash usullari.
- To'g'ri chiziqlarni tutashtirish: Parallel, o'tkir burchakli, o'tmas burchakli va to'g'ri burchakli chiziqlarni tutashtirish usullari.
- Tekisliklar va ularning vaziyatlari: Tekislik turlari, ularning proyeksiyalar tekisliklariga nisbatan vaziyatlari (umumiy, xususiy), tekislikning izlari.
- Tekisliklarning o'zaro kesishuvi: Ikki tekislikning o'zaro kesishish chiziqlarini yasash usullari, tekisliklarning parallel va perpendikulyar bo'lish shartlari.
- To'g'ri chiziq va tekislik orasidagi masofa: Nuqtadan tekislikkacha va nuqtadan to'g'ri chiziqqacha bo'lgan masofani aniqlash usullari.
- Tekisliklarning o'zaro perpendikulyarligi: Bir-biriga perpendikulyar bo'lgan tekisliklarni yasash usullari.
- To'g'ri chiziq va tekislik orasidagi burchakni aniqlash: To'g'ri chiziq va tekislik orasidagi burchakni aniqlash usullari.
- Ikki tekislik orasidagi burchak: Ikki tekislik orasidagi burchakni aniqlash usullari.
- To'g'ri chiziq va tekisliklarning o'zaro parallelligi: To'g'ri chiziq va tekislikning o'zaro parallel bo'lish shartlari va ularni yasash usullari.
- Proyeksiyalar tekisliklarini almashtirish usuli: Proyeksiyalar tekisliklarini almashtirish usuli, uning turlari va qo'llanilishi. Geometrik shakllarni almashtirish va ularning proyeksiyalarini yasash.
- Aylantirish usuli. Tekis–parallel harakatlantirish usuli: Aylantirish usuli, uning turlari va qo'llanilishi. Geometrik shakllarni tekislikka parallel o'q atrofida aylantirish.
- Sirtlar. Sirtlarda yo'gan nuqta va to'g'ri chiziqlar: Aylanma sirtlar, ularning turlari (sfera, ellipsoid, paraboloid, giperboloid). Sirtlarda nuqta va to'g'ri chiziqlarni aniqlash usullari.
- Sirtlarni tekislik bilan kesishuvi: Ko'pyoqliklar, silindrlar, konuslar va sferalarning tekislik bilan kesishishini o'rganish.
- Sirtlarning yoyilmalarini yasash: Silindr, konus, piramida va boshqa sirtlarning yoyilmalarini yasash usullari.