Jahon tarixi
Ushbu kitob O‘rta asrlar davridagi jahon tarixini o‘rganuvchi talabalar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, jahon tarixida muhim iz qoldirgan Sharq mamlakatlarining o‘rta asrlar davri tarixi yoritilgan. Kitobda Xuroson, Mesopotamiya, Sharqiy va Janubiy Arabiston, Xitoy, Yaponiya, Hindiston, Shimoliy Afrika va Yaqin Sharq davlatlari hamda Mo‘g‘ullar davlati, rus va Yevropa mamlakatlari, shuningdek, X asrdan XV asrgacha bo‘lgan davrlarda Misr va Yaqin Sharq davlatlari, Mamluklar, Dehli sultonligi, Vijayanagar imperiyasi, Koreya va Xitoy bilan Yaponiyaning munosabatlari, Mo‘g‘ullarning Rus va Yevropaga yurishlari kabi mavzular chuqur tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Jahon tarixi (o‘rta asrlar davri): Ushbu kitob universitetning tarix fakulteti talabalariga mo‘ljallangan bo‘lib, unda jahon tarixida muhim iz qoldirgan ayrim Sharq mamlakatlarining o‘rta asrlar davri tarixi yoritilgan. Mavzular “O‘rta asrlar tarixi” fanining namunaviy va u asosida ishlab chiqilgan ishchi-o‘quv dasturidan kelib chiqib olindi.
- Sosoniylar davlati: Bu mavzu Sasoniy davlatining tashkil topishi, dastlabki sosoniylarning ichki va tashqi siyosati, ijtimoiy tuzumi, dini, Xushrav I hukmronligi davri va Sosoniylar hukmronligining tugashi haqida ma'lumot beradi.
- Arab xalifaligi: tashkil topishi, taraqqiyoti va parchalanishi: Mavzu Islomgacha Arabiston, Qadimgi arab davlatlari, Islom dinining vujudga kelishi va arablarni birlashishi, Xalifalik dastlabki to‘rt xalifa boshqaruvi davrida, Ummaviylar davrida xalifalik, Abbosiylar xalifaligi va Abbosiylar xalifaligining parchalanishi haqida batafsil ma'lumot beradi.
- XI-XV asrlarda Xitoy: Bu mavzu Xitoyda besh sulola va o‘n qirollik davrida Xitoy, Lyao imperiyasi, Shimoliy Xitoy xalqining kidanlar bosqiniga qarshi kurashi, X-XIII asrlarda mamlakatning iqtisodiy rivojlanishi, Xitoyning tangutlar, kidanlar va chjurchjenlar bilan munosabatlari, Mo‘g‘ullar bosqini va hukmronligi yillarida Xitoy, Min sulolasi boshqaruvi yillarida Xitoy haqida ma'lumot beradi.
- Yaponiya (XII asr oxiridan XVI asr oxirigacha): Mavzu Yaponiyada syogunat tizimining qaror topishi, Xodzyo xonadonining hokimiyat tepasiga kelishi. Jamiyatning tuzilmasi, XII asr oxiri – XIII asr boshlarida agrar tuzum, Xubilayning Yaponiyaga yurishlari, Feodal urushlarning qayta boshlanishi. Xodzyo boshqaruvining qulashi, 1336-1392-yillardagi “Shimol va janub sulolalari” urushi. Ikkinchi Asikaga syogunligining o‘rnatilishi, Koreya va Xitoy bilan munosabatlar (XIV-XV asrlar). Yaponiyaning tashqi savdosi, “Onin yillari urushi”. Yirik feodal knyazliklarning tashkil topishi, Yapon dehqonlarining ahvoli, “Urushayotgan viloyatlar bosqichi”. Oda Nabunaga faoliyati, Yaponiyaga yevropaliklarning kirib kelishi. Xristianlikka targ‘ibotning boshlanishi kabi mavzularni yoritadi.
- Hindiston XIII-XV asrlarda: Ushbu mavzu Dehli sultonligining paydo bo‘lishi, Roziya Sulton - musulmon sulolalaridagi ilk ayol hukmdor sifatida, Dehli sultonligining kuchayishi (1296-1316), Tug‘loqlar sulolasining hokimiyat tepasiga kelishi, Baxmaniylar davlati, Janubiy Hindiston. Vijayanagar imperiyasi kabi mavzularni qamrab oladi.
- Shimoliy Afrika va Yaqin Sharq davlatlari rivojlangan o‘rta asrlarda: Mavzu Suriya va Misr Fotimiylar hokimiyati ostida, Fotimiylar xalifaligining qulashi, Salohuddin Ayyubiy. Suriya va salibchilar, Mamluklar boshqaruvi davrida Misr va Yaqin Sharq, XIII-XV asrlarda Misrda ijtimoiy-iqtisodiy hayot, XIII-XV asrlarda Misrda madaniy hayot kabi mavzularni o‘rganadi.
- Mo‘g‘ullar davlatining tashkil topishi. Mo‘g‘ullarning Rus va Yevropaga yurishlari: Ushbu mavzu Mo‘g‘ulistondagi qabilalarning ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli, Chingizxon – mo‘g‘ul davlatining asoschisi, Chingizxonning Xorazmshohlar davlatiga yurishi, Mo‘g‘ullarning Rus yerlariga yurishlari, Mo‘g‘ullarning Yevropaga yurishlari kabi mavzularni chuqur tahlil qiladi.