Внутренний аудит

Ushbu o'quv qo'llanmasi O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan bo‘lib, unga "Ichki audit" fanini o‘qitishda nazariy va amaliy bilimlar berish nazarda tutilgan. Qo'llanmada ichki auditning mohiyati, uning nazariy asoslari, tashkiliy masalalari, amalga oshirish uslublari va usullari, shuningdek, ichki auditni tashkil etishda duch kelinadigan muammolar va ularning yechimlari haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Kitobda Ichki audit jarayonini boshqarish, nazorat qilish va uning samaradorligini oshirish bo'yicha zamonaviy yondashuvlar va amaliy tavsiyalar keltirilgan. Shuningdek, ichki auditning huquqiy asoslari, standartlari va axloqiy tamoyillari ham yoritilgan. Qo'llanma ichki audit sohasida chuqur bilimga ega bo'lishni istagan tadqiqotchilar, amaliyotchilar va talabalar uchun foydali manba bo'lib xizmat qiladi.

Asosiy mavzular

Boshqaruv tizimida moliyaviy nazoratning o'rni: Ushbu bobda moliyaviy nazoratning boshqaruv tizimidagi o'rni, nazoratning turlari, asosiy tushunchalar, vazifalari va auditning ahamiyati haqida so'z boradi. Shuningdek, ichki va tashqi nazoratning farqlari, nazorat obyektlari va sub'ektlari hamda nazoratning boshqa shakllari bilan o'zaro bog'liqligi yoritilgan.
Ichki nazorat va auditni tartibga solish: Bobda ichki nazorat va auditning huquqiy-normativ asoslari, O‘zbekistonda ichki auditning rivojlanish tarixi, asosiy tushunchalar, huquq va majburiyatlari, xalqaro va milliy standartlar, shuningdek, axloqiy me'yorlar ko'rib chiqiladi. Ichki nazorat va auditning turli jihatlari tahlil qilinadi.
Ichki audit xizmatini tashkil etish: Ushbu bobda ichki audit xizmatini tashkil etishning tashkiliy-huquqiy jihatlari, uning tuzilmasi, vazifalari va funksiyalari, shuningdek, xodimlarga qo'yiladigan talablar va ularning malakasini oshirish masalalari yoritilgan. Ichki audit xizmatini tashkil etishning turli shakllari va bosqichlari hamda boshqa tuzilmalar bilan o'zaro hamkorligi ko'rib chiqiladi.
Ichki auditni rejalashtirish: Bobda ichki auditni rejalashtirishning asosiy tamoyillari, bosqichlari, mazmuni va shakllari, shuningdek, audit dasturini ishlab chiqish jarayoni yoritilgan. Auditning maqsad va vazifalarini aniqlash, audit obyektlarini tanlash, ishchi hujjatlarni tayyorlash va auditni amalga oshirishning o'ziga xos jihatlari ko'rib chiqiladi.
Ichki audit usullari va vositalari: Ushbu bobda ichki auditni amalga oshirishda qo'llaniladigan turli usullar va vositalar, jumladan, hujjatlar bilan ishlash, kuzatish, nazorat o'lchovlari, analitik usullar, audit tanlamasi va boshqalar batafsil yoritilgan. Auditning har bir usulining o'ziga xos jihatlari va qo'llanilish sohalari tahlil qilinadi.
Ichki auditni amalga oshirish: Bobda ichki auditni amalga oshirishning umumiy tartibi, turli uchastkalardagi hisob-kitoblarni tekshirish uslublari, hujjatlarni rasmiylashtirish, tekshirish natijalarini baholash va xulosalar chiqarish masalalari yoritilgan. Shuningdek, ichki auditda duch kelinadigan muammolar va ularning yechimlari ham ko'rib chiqiladi.
Ichki audit natijalarini umumlashtirish va amalga oshirish: Ushbu bobda ichki audit natijalarini umumlashtirish, hisobotni tayyorlash, aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqish va ularning ijrosini nazorat qilish masalalari yoritilgan. Ichki audit xizmati samaradorligini baholash va uni oshirish yo'llari ham ko'rsatilgan.
Iqtisodiy faoliyatni auditi: Bu bobda turli xil iqtisodiy faoliyatlarni, ya'ni pul mablag'lari, asosiy vositalar, tovar-moddiy zaxiralar, investitsiyalar, hisob-kitoblar, mehnat va uni hisoblash tizimlari, moliyaviy natijalar va boshqalarni auditi amalga oshirishning o'ziga xos jihatlari batafsil o'rganilgan. Har bir audit ob'ektini tekshirishda duch kelinadigan muammolar va ularning yechimlari bo'yicha amaliy misollar keltirilgan.
Iqtisodiy auditorlik tekshiruvlari natijalarini baholash: Bobda auditorlik tekshiruvlari natijalarini baholash, aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqish va ularning ijrosini nazorat qilish masalalari yoritilgan. Shuningdek, auditorlik tekshiruvlari natijalarini tahlil qilish va hisobot tayyorlash jarayonlari ham ko'rib chiqiladi.