Asosiy o'rganilayotgan til.Til tarixi
Ushbu hujjat nemis tilining tarixiy fonetikasi, morfologiyasi va sintaksisining rivojlanishini o'rganishga bag'ishlangan. Unda tilning paydo bo'lishi, turli davrlarda o'zgarishlari, undoshlar, unlilar, diftonglar, grammatik kategoriyalar (kasus, son, jins), fe'llarning shakllanishi, so'z tartibi va gap tuzilishi kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan. Hujjatda tilshunoslikka oid muhim atamalar, qonun-qoidalar va tarixiy misollar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Nemis tilining tarixiy fonetikasi: Nemis tilining tarixiy fonetikasi bo'limida tilning ilk bosqichlaridan boshlab, uning fonetik o'zgarishlari, jumladan, 'german tilining birinchi o'zgarishi' (birinchi va ikkinchi bosqichlari), unlilar va undoshlarning evolyutsiyasi, diftonglarning paydo bo'lishi va o'zgarishi, shuningdek, fonetik hodisalar (brechung, umlaut, ablaut) hamda ularning tilning rivojlanishiga ta'siri chuqur tahlil qilingan. Har bir hodisa uchun tarixiy va zamonaviy misollar keltirilgan.
- Nemis tilining tarixiy morfologiyasi: Morfologiya qismida nemis tilining grammatik tuzilishidagi o'zgarishlar, jumladan, otlar va fe'llarning grammatik kategoriyalari (kasus, son, jins, zamon, shaxs), ularning tarixiy rivojlanishi keng yoritilgan. Althochdeutsch, Mittelhochdeutsch va Neuhochdeutsch davrlaridagi grammatik o'zgarishlar, jumladan, otlarning deklianatsiyasi, fe'llarning kon'yugatsiyasi va ularning shakllanishi batafsil tushuntirilgan.
- Nemis tilining tarixiy sintaksisi: Sintaksis bo'limida gap tuzilishi va so'zlararo munosabatlarning rivojlanishi, jumladan, gapning turlari (oddiy, murakkab), gap bo'laklarining o'rni, so'z tartibi, bog'lovchilar va ularning qo'llanishi kabi mavzular o'rganilgan. Gap qurilishi, negativ va boshqa turdagi gaplarning rivojlanishi tarixiy misollar bilan asoslab berilgan.