Nеft vа gаz quduqlаrini burg‘ilаsh tеxnоlоgiyasi va texnikasi

Ushbu kitobda neft va gaz quduqlarini burg'ilash texnologiyasi va texnikasi fanidan iborat ma'ruzalar matnlarining to'plami keltirilgan. Kitobda quduqlar, ularning turlari, konstruktiv elementlari, burg'ilash usullari, unda ishlatiladigan texnikalar, shuningdek, turli xil geologik sharoitlarda burg'ilash jarayonida yuzaga keladigan muammolar va ularning oldini olish choralari hamda quduqlarni mustahkamlash uskunalarining tuzilishi va qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan.

Asosiy mavzular

• Quduqlarni qurish haqida tushuncha. Neft va gaz quduqlarini burg'ilash texnologiyasi. Quduqlar tasnifi.: Mazmunda quduqlar, ularning turlari, konstruktiv elementlari, quduq konstruksiyasini aniqlaydigan omillar, gaz quduqlarini mustahkamlash shartlari, quduqlar tasnifi, ularning qo'llanilish sohalari, hamda har bir turdagi quduqning vazifasi haqida ma'lumot berilgan.
• Burg'ilash usullari haqida tushuncha. Burg'ilash ishlarini boshqarish va quduqlarni sifatli qurishda qo'yiladigan asosiy talablar.: Ushbu mavzuda tog' jinslarini parchalash usullari (mexanik, termik, fizik-kimyoviy, elektr uchqunli), burg'ilash texnikasi, burg'ilash ishlarini boshqarish, quduqlarni sifatli qurishda qo'yiladigan asosiy talablar, quduq qurish davrlari hamda quduqni tugatish ishlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• Tog' jinsini emirovchi asboblar.: Mavzuda tog' jinslarini emirish usullari, burg'ilash usullari, burg'ilash jarayonida ishlatiladigan turli xil burg'ilar (parrakli, sharoishkali, olmosli) hamda ularning turlari, qo'llanilishi va afzalliklari haqida ma'lumot berilgan.
• Rotorli burg'ilashda uskunalar qo'yiladigan talablar.: Ushbu mavzuda rotorli burg'ilashning afzalliklari, uning aylanma chastotasini belgilash, rotorli burg'ilash texnologiyasi, rotorli burg'ilashda uskunalar joylashish sxemasi hamda mazkur usulning qo'llanilish holatlari, afzalliklari va kamchiliklari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• Quduqni gidravlik quduq tubi dvigatelilari yordamida burg'ilash va uning afzalliklari.: Mavzuda gidravlik quduq tubi dvigatellari (turboburlar, vintli dvigatellar, elektroburlar) turlari, ularning ishlash xarakteristikasi, rotorli burg'ilashga nisbatan afzalliklari, hamda quduqlarni gidravlik tubi dvigatellari yordamida burg'ilash texnologiyasining uzviyligi haqida ma'lumot berilgan.
• Elektroburlar yordamida burg'ilash.: Ushbu mavzu elektroburlar, ularning tuzilishi, qo'llanilishi, texnik xavfsizligi, afzalliklari va kamchiliklari hamda turli geologik sharoitlarda elektroburlardan foydalanish holatlari haqida ma'lumot berilgan.
• Burg'ilash tizmasining tarkibi va uning vazifasi.: Mavzuda burg'ilash tizmasining tuzilishi, uning vazifasi, ishlash sharoiti, tarkibiy qismlari (quvur, bog'lovchi, mufta, qulf), ularning vazifalari hamda har bir qismga qo'yiladigan talablar haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• Quduqni yuvish va burg'ilash eritmalari. Tsirkulyatsion sistemaning texnologik sxemasi.: Ushbu mavzu quduqni yuvish va burg'ilash eritmalari turlari, ularning vazifalari, tsirkulyatsion tizimning texnologik sxemasi, eritmalarni tozalash usullari va uskunalari, hamda ularning qo'llanilish sharoitlari haqida ma'lumot berilgan.
• Neft va gaz quduqlarini burg'ilash jarayonidagi mushkulotlar. Burg'ilash va tamponaj eritmalarning yutilishi.: Mavzuda quduqlarni ochishda yuzaga keladigan gaz, neft, suv chiqishining sabablari, belgilari, ularning oldini olish choralari hamda burg'ilash jarayonida yuzaga keladigan tushunarsiz holatlar, muammolar va ularning oldini olish choralari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• Grifonlar, quvur orti va quvurlar oralig'ida gaz, neft, suv paydo bo'lishi.: Ushbu mavzuda grifonlar, quvur orti va quvurlar oralig'ida gaz, neft, suv paydo bo'lishining sabablari, belgilari, ularni oldini olish va bartaraf etish choralari hamda ularning oldini olish usullari haqida ma'lumot berilgan.
• Tarnov va o'pirishlar hosil bo'lishi, burg'ilash tizmasining qisilib va yopishib qolishlari.: Mavzuda tarnov va o'pirilishlarning hosil bo'lishi, ularning sabablari, oldini olish va bartaraf etish choralari hamda burg'ilash tizmasining qisilib va yopishib qolishining sabablari va oldini olish usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• Quduqlarni qiyishayishi.: Ushbu mavzu quduqlarning qiyshayish sabablari va oqibatlari, vertikal quduqning qiyshayishini oldini olish, quduqlarning qiyshayishini o'lchash, qiya yo'naltirilgan quduqlarni burg'ilash usullari va ularda qo'llaniladigan qiyishaytirish moslamalari hamda ularning uzviyligi haqida ma'lumot berilgan.
• Burg'ilash rejimini tanlash.: Mavzuda yangi maydonlarda burg'ilash rejimini tanlash, usullari va katta-liklari, hamda rotorli va turbobur yordamida burg'ilash jarayonida usullarni tanlash omillari hamda bu omillarning ta'siri haqida ma'lumot berilgan.
• Burg'ilashning mexanik tezligiga burg'ilash eritmasining ta'siri.: Ushbu mavzuda burg'ilashning mexanik tezligiga eritma zichligining ta'siri, o'q bo'ylab beriladigan og'irlikning burg'ilash tezligiga ta'siri hamda ularning o'zaro bog'liqligi haqida ma'lumot berilgan.
• Quduqning mahsuldorligiga burg'ilash eritmasining ta'siri. Qatlamni ochish usullari.: Mavzuda quduq mahsuldorligiga burg'ilash eritmasining ta'siri, qatlamni ochish usullari (ochiq quduq tubi, filtratsiya, kislotali ishlov berish) hamda quduqlarni tugallash usullari haqida ma'lumot berilgan.
• Qatlamni to'g'ridan-to'g'ri yoki himoya tizmasi orqali sinab ko'rish.: Ushbu mavzu qatlamni to'g'ridan-to'g'ri yoki himoya tizmasi orqali sinab ko'rish usullari, ularning sabablari, belgilari, hamda ularni oldini olish va bartaraf etish choralari haqida ma'lumot berilgan.
• Quduqqa himoya tizmalarini tushirish.: Mavzuda quduqlarga himoya tizmalarini tushirishga tayyorgarlik ishlari, himoya quvurlarini tayyorlash va tashish, quduq stvolini tayyorlash hamda himoya tizmalarini tushirish usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• Quvurlar bazasi va uning vazifasi. Burg'ilash quvurlari tizmasini ishlatish shartlari.: Ushbu mavzuda quvurlar bazasining vazifasi, burg'ilash quvurlarini ishlatish shartlari, ularning ishlash muddati, yangi quvurlarni ishlatish, ularni ta'mirlash hamda ularga qo'yiladigan talablar haqida ma'lumot berilgan.
• Quduqni mustahkamlashda ishlatiladigan uskunalar.: Mavzuda quduqlarni mustahkamlashda ishlatiladigan tsementlash uskunasi, uning tuzilishi va vazifasi, tsementlash tiqini, tsementlash agregatlari, tsement aralashtiruvchi mashinalar hamda ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
• Otilishga qarshi uskunalar jamlamasi.: Ushbu mavzu neft va gazlarni otilish (favvora)dan saqlash uskunalariga, universal, aylantiruvchi preventorlar, ularning tuzilishi, vazifasi hamda ularning qo'llanilish sharoitlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.