Тожик ва ўзбек тилларида шахс хусусиятини ифодаловчи фразеологизмларнинг қиёсий-типологик таҳлили
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʼlim muassasalarida lingvistik tadqiqotlar doirasida amalga oshirilgan ilmiy-amaliy tadqiqotning asosiy natijalarini taqdim etadi. Unda oʻzbek va tojik tillaridagi shaxs xususiyatlarini ifodalovchi frazeologik birliklarning qiyosiy-tipologik jihatlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda ushbu tillardagi frazeologizmlarning oʻzaro taʼsiri, ularning oʻxshash va farqli jihatlari, badiiy matnlarda qoʻllanishi hamda tarjima masalalari oʻrganilgan. Tadqiqot natijalari oʻzbek va tojik tilshunosligiga, xususan, frazeologiya sohasiga oid nazariy va amaliy hissa qoʻshadi. Kitobda ushbu tillar oʻrtasidagi lingvistik aloqalar, oʻzlashma frazeologizmlarning shakllanishi, ularning lingvokulturologik xususiyatlari hamda badiiy tarjima jarayonidagi oʻrni atroflicha yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Shaxs xususiyatlarini ifodalovchi frazeologik birliklarning qiyosiy-tipologik tahlili: Oʻzbek va tojik tillaridagi shaxs xususiyatlarini ifodalovchi frazeologizmlarning semantik, struktur-grammatik va lingvokulturologik jihatlari qiyosiy tahlil qilinadi. Ularning oʻxshash va farqli xususiyatlari, oʻzaro taʼsiri hamda badiiy matnlarda qoʻllanishi atroflicha oʻrganiladi.
- Oʻzlashma frazeologizmlarning shakllanishi va oʻrni: Oʻzbek va tojik tillariga xorijiy tillardan, xususan, rus, arab, fors tillaridan oʻzlashgan frazeologizmlarning shakllanishi, ularning lingvistik mexanizmlari, semantik va uslubiy xususiyatlari, shuningdek, badiiy tarjimadagi oʻrni tahlil qilinadi.
- Badiiy tarjimada frazeologizmlarning qoʻllanishi va tarjima masalalari: Oʻzbek va tojik tillaridagi badiiy matnlarda shaxs xususiyatlarini ifodalovchi frazeologizmlarning qoʻllanilishi, ularning oʻziga xos jihatlari va tarjimada yuzaga keladigan muammolar, jumladan, lingvistik, lingvistik-frazeologik va leksik-semantik yoʻllar bilan ularni bartaraf etish usullari koʻrib chiqiladi.