Чарм буюмлар технологияси

Ushbu ilmiy-uslubiy qo'llanma "Yengil sanoat mahsulotlari konstruksiyasi va texnologiyasi" kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda "Charm buyumlar texnologiyasi" fani bo'yicha tajriba ishlarini bajarish uchun zarur bo'lgan nazariy va amaliy ma'lumotlar jamlangan. Qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturi asosida tuzilgan. Unda o'quv jarayonida talabalarning bilim va ko'nikmalarini mustahkamlashga qaratilgan turli laboratoriya ishlari, topshiriqlar va nazariy materiallar keltirilgan. Xususan, planimetr yordamida yuzani aniqlash, charmni tejash me'yorlari va undan foydalanish koeffitsiyentini hisoblash, shuningdek, turli materiallar va texnologiyalardan foydalanish bo'yicha batafsil ma'lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

Planimetr bilan andozalarning yuzasini aniqlash: Ushbu mavzu planimetr qurilmasining tuzilishi, uni sozlash, bo'linish bahosini va andozalarning yuzasini aniqlash usullari bilan tanishtiradi. Planimetrning hisoblash mexanizmidan ko'rsatkichlarni olish va har bir detall yuzasini o'lchash jarayonlari tushuntirilgan.
Planimetr o'lchov birligining qiymatini aniqlash: Bu mavzu planimetrning bo'linish qiymatini aniqlash va to'g'rilovchi koeffitsiyentni topish usullarini o'rganadi. Tekshiruvchi chizg'ich yordamida aniqlangan qiymatlar asosida ko'rsatilgan usullar batafsil bayon etilgan.
Detall nusxasining yuzasini o'lchash: Ushbu qismda planimetr yordamida detallning yuzasini o'lchash tartibi, uning bosqichlari va talablar tushuntirilgan. Har bir o'lchovning aniqligini ta'minlash uchun zarur bo'lgan shartlar ko'rsatilgan.
Chaqmoq buyumlar uchun charmni sarflash me'yorini va foydalanish foizini aniqlash: Mavzu charmdan foydalanish me'yorini va samaradorligini aniqlashga qaratilgan. Bu yerda materiallarni tejash, chiqindilarni kamaytirish va mahsulot sifatini oshirishga oid masalalar ko'rib chiqilgan.
Poyabzal uchun asosiy materiallardan foydalanish ko'rsatkichiga ta'sir etuvchi omillar: Bu qism charmdan foydalanish koeffitsiyentiga ta'sir ko'rsatadigan turli omillar, jumladan, detalning shakli, charmining sifati, ishlovchi malakasi va boshqalar bilan tanishtiradi.
Modellaraaro chiqindilarni aniqlash: Mavzu modellarni joylashtirish jarayonida hosil bo'ladigan chiqindilarni aniqlash usullarini o'rgatadi. Bu yerda turli omillar ta'siri va ularni hisoblash uslublari tushuntirilgan.
Qirqish va modellaraaro qo'shimcha chiqindilarni aniqlash: Ushbu bo'limda qirqish jarayonida yuzaga keladigan chiqindilar va ularning turlari hamda ularni aniqlash usullari bayon etilgan.
Materialning naviga bog'liq modellaraaro chiqindilarning miqdorini aniqlash: Mazkur mavzu materialning naviga bog'liq holda hosil bo'ladigan chiqindilar miqdorini aniqlash usullarini ko'rib chiqadi.
Charmning foydalanish foizini hisoblash va sarflash miqdorini aniqlash: Ushbu qism charmdan foydalanish foizini hisoblash va sarflash me'yorini aniqlashga bag'ishlangan bo'lib, unda nazariy va amaliy usullar keltirilgan.
Poyabzal ustki detaliga charmni haqiqiy foydalanish foizini va sarflash me'yorini aniqlash: Mavzu poyabzal ustki detallari uchun charmni haqiqiy foydalanish foizini va sarflash me'yorini aniqlashga qaratilgan bo'lib, unda turli omillar hisobga olinadi.
Aralash usuli bo'yicha bichishda charm yuzasining foizini aniqlash: Ushbu mavzu aralash usuldan foydalangan holda charmdan foydalanish foizini aniqlashni tushuntiradi. Turli xil detallar va ularning joylashuvi hisobga olinadi.
Poyabzal tag qismi detali uchun qalin charmdan umumiy foydalanish foizini hisoblash: Bu mavzu qalin charmdan poyabzal tag detallari uchun foydalanish foizini hisoblashga bag'ishlangan. Unda chiqindilar va ularning turlari hisobga olinadi.
Poyabzal tag charmi detallari uchun modellar shkalasini tuzish va modellaraaro chiqindilarni aniqlash: Ushbu qismda modellar shkalasini tuzish va modellaraaro chiqindilarni aniqlash usullari o'rganiladi. Turli variantdagi joylashtirish tizimlari ko'rib chiqiladi.
Tog'ma materiallarni bichishda chiqinidi: Mavzu tog'ma materiallarni bichishda yuzaga keladigan chiqindilar va ularning turlari hamda ularni hisoblash usullarini o'rganadi.
Modellar shkalasini ko'rib, materialning kengligini hisobga olgan holda detallarning eng yaxshi joylashtirish tizimini aniqlash: Ushbu bo'lim materialning kengligini hisobga olgan holda detallarni modellar shkalasi bo'yicha eng samarali joylashtirish tizimini aniqlashga bag'ishlangan.
Tog'ma materiallarni bichish natijasida hosil bo'ladigan chiqindilarni aniqlash: Mavzu tog'ma materiallarni bichishda yuzaga keladigan turli chiqindilarni, jumladan, omol, omon, ooad va omm kabi omillarni hisoblashni o'rganadi.
Poyabzal detallari uchun ruolonli materiallarning foydalanish foizini va sarflash me'yorini aniqlash: Bu qism ruolonli materiallardan foydalanish foizini va sarflash me'yorini hisoblashga qaratilgan bo'lib, unda turli omillar hisobga olinadi.
Materialning foydalanish ko'rsatkichini tajriba usuli bilan aniqlash: Mavzu materialning foydalanish ko'rsatkichini aniqlashning tajriba usullarini ko'rib chiqadi. Bu usul ayniqsa, qiyinchilik tug'diradigan holatlarda qo'llaniladi.
Asosiy materiallarning sarflash me'yorini aniqlash: Ushbu bo'lim asosiy materiallarning sarflash me'yorini aniqlashga bag'ishlangan bo'lib, unda turli usullar va misollar keltirilgan.
Suyuq formalash usuli uchun poliuretan komponentlarining sarflash me'yorini hisoblash metodikasi: Mavzu suyuq formalash usuli bilan poliuretan komponentlarining sarflash me'yorini hisoblash metodikasini tushuntiradi. Unda turli komponentlar va ularning sarflanishi ko'rsatilgan.