Қарши шаҳридаги “Қашқадарё” дарёсида чўмилиш ҳавзасини лойиҳалаш учун топографик-геодезик қидирув ишлари

Ushbu hujjat Mirzo Ulug'bek nomidagi Samarqand Davlat Arxitektura-Qurilish Institutining 402-Geodeziya, kartografiya va kadastr yo'nalishi bitiruvchisi Mammasoatov Eldorbek Xudoyberdiyevichning

Asosiy mavzular

• Kirish: O'zbekistonning mustaqillikka erishishi bilan geoдезик ishlar sanoat va qurilish sohalarida sezilarli rivojlanganligi, zamonaviy texnologiyalar va elektron geoдезик asboblar joriy etilgani ta'kidlanadi. Geodeziyaning rivojlanishi va uning boshqa muhandislik fanlari bilan aloqasi, shuningdek, uning davlat va xalq xo'jaligidagi ahamiyati haqida so'z boradi.
• 1-bob. Umumiy qism: Ushbu bobda gidrotexnik inshootlar qurilishida топоgrafik-qidiruv ishlarining ahamiyati, turli xil mashtabli rejalar, ularning aniqligi, batafsilligi va to'liqligi tushuntiriladi. Shuningdek, relyefni tasvirlash aniqligi va plan o'lchashning aniqligi haqida ma'lumot beriladi.
• 2-bob. Qarshi shahridagi “Qashqadaryo” daryosida cho'milish havzasini loyihalash uchun topoqrafik-geodezik qidiruv ishlari: Ushbu bobda Qarshi shahrida
• 2.1. Plann olish turlari, tartibi va usullari: Bu bo'limda har xil turdagi plan olish usullari, ya'ni konturli, balandlik va topoqrafik plan olish turlari, hamda ularni bajarish tartibi va usullari tushuntiriladi. Ayniqsa, elektron tacheometr yordamida plan olish usuli batafsil yoritilgan.
• 2.2. Qarshi shahridagi “Qashqadaryo” daryosida cho'milish havzasini elektron tacheometr bilan planqa olish: Bu bo'limda elektron tacheometr (Focus 4) yordamida plan olish ishlari, uning texnik xususiyatlari, ish tartibi va olingan ma'lumotlar tahlili keltirilgan. Ayniqsa, ushbu usulning aniqligi va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
• 2.3. Daryoning bo'ylama va ko'ndalang profillarini tuzish: Ushbu qismda gidrotexnik inshootlar loyihasini tuzishda daryoning bo'ylama profillarining ahamiyati, ularni tuzish usullari va daryo nishabligini o'lchash aniqligiga qo'yiladigan talablar ko'rsatilgan. Shuningdek, ko'ndalang profillarni tuzish usullari ham yoritilgan.
• 2.4. Suv havzalarida bajariladigan geoдезик ishlar: Bu bo'limda suv havzalarini loyihalashda bajariladigan ishlar, jumladan, suv havzasi hajmini aniqlash, uning sathi va o'zanlarni planlash usullari haqida ma'lumot berilgan.
• 2.5. O'zanlarni planqa olish: Daryo o'zanlarini planqa olishning ahamiyati, qo'llaniladigan plan olish mashtablari, asosiy masalalar va ularni bajarish usullari, jumladan, echolot yordamida chuqurlikni o'lchash haqida ma'lumot beriladi.
• 3-bob. Mehnat havfsizligi va atrof-muhitni muhofaza qilish: Ushbu bobda geoдезик dala ishlarini bajarishda mehnat intizomi, texnika havfsizligi qoidalari, ish joyini tayyorlash va ishni to'g'ri tashkil etish bo'yicha umumiy talablar bayon etilgan. Shuningdek, atrof-muhitni muhofaza qilishning davlat siyosati, ekologik muammolar va ularning yechimlari haqida so'z boradi.
• 3.1. Mehnat havfsizligi umumiy qoidalari: Geoдезик dala ishlarini bajarishda mehnat havfsizligi bo'yicha umumiy qoidalar, jumladan, ish joyini ko'zdan kechirish, asbob-uskunalarni tekshirish, ish jarayonida ehtiyot choralarini ko'rish va transport harakatida havfsizlikni ta'minlash kabi jihatlar batafsil bayon etilgan.
• 3.2. Atrof-muhitni muhofaza qilish: O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida ta'kidlanganidek, atrof-muhitni muhofaza qilish davlat ahamiyatidagi masala ekanligi, suv resurslarini tejash va oqilona foydalanishning muhimligi haqida so'z boradi. Shuningdek, ekologik holatni yaxshilash bo'yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar haqida ma'lumot beriladi.
• 4-bob. Geoдезия, kartografiya va kadastr ishlari iqtisodiyoti: Ushbu bobda geoдезик, kartografiya va kadastr ishlarini bajarishning iqtisodiy tomonlari, xususan, xususiy kapitalni tahlil qilish, uning ahamiyati, vazifalari, manbalari va tarkibi haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, ishlar smetasi va uning hajmi tahlil qilingan.
• 4.1. Xususiy kapitalni tahlil qilishning ahamiyati, vazifalari va manbalari: Korxonalarning moliyaviy barqarorligini ta'minlashda xususiy kapitalning ahamiyati, uning tarkibi, moliyaviy holatini tahlil qilishning usullari va manbalari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
• 4.2. Xususiy kapital tarkibi, strukturasi va dinamikasining tahlili: Xususiy kapital tarkibini, ya'ni ustav kapitali, qo'shimcha kapital, zaxira kapitali va taqsimlanmagan foydani o'z ichiga olgan holda, ularning yillik o'zgarishini va ta'sirini tahlil qilish usullari keltirilgan. Shuningdek, jadval yordamida tahlil qilingan.
• 4.3. Bajarilgan topoqrafik, geoдезик va kartografik ishlar smetasi: Loyihada bajarilgan har bir ish turi bo'yicha birlik qiymatlari, miqdori va jami xarajatlari ko'rsatilgan jadval berilgan. Bu ishlar uchun zarur bo'lgan mexnat sarfi, materiallar va boshqa xarajatlar hisob-kitob qilingan.
• Xulosa: Ushbu diplom ishida amalga oshirilgan barcha ishlar, geoдезия va kartografiya sohasidagi zamonaviy texnologiyalar, elektron geoдезик asboblar, ularning qo'llanilishi, ish jarayonida havfsizlik va atrof-muhitni muhofaza qilish masalalariga urg'u berilgan. Shuningdek, kelajakda bu bilimlar ish jarayonida qo'llanilishi ta'kidlangan.
• Adabiyotlar: Diplom ishini tayyorlash jarayonida foydalanilgan ilmiy-texnik adabiyotlar, maqolalar va boshqa manbalarning ro'yxati keltirilgan.