Аудиторлик текширувини режалаштириш ва ташкил этишнинг замонавий хусусиятлари
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi auditorlik faoliyati, uning nazariy va amaliy jihatlarini, zamonaviy xususiyatlarini, auditorlik tekshiruvlarini rejalashtirish va o‘tkazish bosqichlarini, audit dalillarini to‘plash va baholash usullarini, shuningdek, audit xulosalarini shakllantirishni chuqur o‘rganishga bag‘ishlangan. Kitobda auditorlik faoliyatining huquqiy-me’yoriy asoslari, auditning nazariy-uslubiy jihatlari, moliyaviy hisobotlarni audit qilishning nazariy va amaliy muammolari, hamda auditorlik tekshiruvini rejalashtirish va tashkil etishning zamonaviy usullari atroflicha tahlil qilingan. Shuningdek, auditning turli bosqichlarida qo‘llaniladigan metodlar, audit dalillarining turlari va ularni baholash usullari, auditning muhimlik darajasi va auditorlik tavakkalchiligi kabi masalalar yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Auditning me’yoriy-huquqiy asoslari: O‘zbekiston Respublikasining «Auditning me’yoriy-huquqiy asoslari» bo‘limida auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi qonunlar, Prezident farmonlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar ko‘rib chiqiladi. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi Qonuni, «Auditorlik faoliyati to‘g‘risida»gi Qonuni, Auditning Milliy standartlari, shuningdek, boshqa normativ-huquqiy hujjatlar, jumladan, «Hisob siyosati va moliyaviy hisobot» hamda «Moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot» nomli BHMClar ta’riflanadi.
- Auditorlik tekshiruvini rejalashtirish va tashkil etishning zamonaviy xususiyatlari: Bu bo‘limda auditorlik tekshiruvini rejalashtirish va tashkil etishning zamonaviy usullari, ya’ni auditning dastlabki rejalashtirish bosqichi, auditning umumiy rejasi va dasturini tuzishning xususiyatlari, auditorlik tekshiruvida muhimlik va auditorlik tavakkalchiligini aniqlash va baholash usullari batafsil yoritiladi. Audit dalillarini to‘plash va baholash bosqichi, shuningdek, auditorlik tekshiruvini yakunlash va undagi amallar ham ko‘rib chiqiladi.
- Auditorlik tekshiruvini o‘tkazishda dastlabki auditni rejalashtirish va tashkil etish: Auditorlik tekshiruvini rejalashtirishda auditorlarning miijoyz-korxona faoliyatini, pul mablag‘lari, hisob-kitoblar, debitor va kreditor qarzlar, asosiy vositalar va boshqa aktivlar hamda majburiyatlar bo‘yicha ma’lumotlarni to‘plash usullari, shuningdek, ichki nazorat tizimini baholash yo‘llari atroflicha tushuntiriladi.
- Auditorlik tekshiruvida dalil to‘plash bosqichi: Bu bo‘limda auditorlik tekshiruvlarida dalil to‘plashning ahamiyati, dalillarning turlari (yozma va og‘zaki), ularni baholash usullari, dalillarning etarliligi va ishonchliligini ta’minlash yo‘llari batafsil yoritilgan. Ayniqsa, dalillarni to‘plashda va ularni baholashda auditorlik tavakkalchiligi va muhimlik darajasining roli tushuntiriladi.
- Auditorlik tekshiruvini yakunlash va undagi amallar: Auditorlik tekshiruvini yakunlash bosqichida auditorlik xulosasi va hisobotini tuzish, ularning turlari, auditorlik xulosalarini shakllantirish va ulardan foydalanuvchilarning huquqlari hamda auditorlik faoliyatining natijalarini baholash masalalari ko‘rib chiqiladi.
- Ma’ruza mashg‘ulotlari metodikasi: Ma’ruza mashg‘ulotlarini tashkil etishning samarali usullari, auditorlik faoliyatini o‘qitish metodikasi, yangi pedagogik texnologiyalarni qo‘llash, talabalarning faol ishtirokini ta’minlash yo‘llari, zamonaviy o‘qitish texnologiyalari va mashg‘ulotlar o‘tkazish rejalari ko‘rsatilgan.