Теоретические занятия
Ushbu kitob O'zbekistonning turli iqlim sharoitlari, tuproq turlari, ularning xususiyatlari, rivojlanish bosqichlari, hamda ushbu tuproqlardan samarali foydalanish va ularni muhofaza qilish yo'llarini o'z ichiga olgan kompleks o'quv qo'llanmadir. Unda tuproqshunoslikning nazariy asoslari, geologik, iqlim, biologik va antropogen omillarning tuproq hosil bo'lishidagi roli, tuproqlarning klassifikatsiyasi, morfologik va kimyoviy xususiyatlari, hamda O'zbekiston tuproqlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, landshaft dizayni, qishloq xo'jaligi, atrof-muhitni muhofaza qilish kabi amaliy masalalarga ham to'xtalib o'tilgan. Kitob tuproqshunoslikka oid nazariy bilimlarni chuqur o'rganishga va uni amaliyotga tatbiq etishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Tuproqshunoslikning nazariy asoslari: Tuproqning tabiati, uning tarkibiy qismlari, tuproq hosil bo'lish jarayonlari, tuproq hosil qiluvchi omillar (iqlim, relyef, ona jinslar, organizmlar, yosh), tuproqning global funktsiyalari, katta va kichik geologik hamda biologik aylanishlar.
- Tuproqlarning klassifikatsiyasi va xususiyatlari: Tuproqlarning morfologik belgilari (gorizontlar, tuzilishi, rangi, tarkibi), kimyoviy va fizikaviy xususiyatlari (hajmiy og'irligi, zichligi, suv-havo rejimi, kislotaligi, ishqorligi), tuproq kolloidlari va ularning roli, shuningdek, tuproqning ozuqa elementlari bilan ta'minlanishi.
- O'zbekiston tuproqlari: O'zbekistonning iqlim, relyef va geografik sharoitlari, tuproq-iqlim mintaqalari, tuproq zonalari va podzonalarining taqsimlanishi. O'zbekistonda keng tarqalgan tuproq turlari (kulrang tuproqlar, och kulrang tuproqlar, jigarrang tuproqlar, tog'-o'rmon jigarrang tuproqlari, och tusli cho'l tuproqlari, bo'z tuproqlar, sho'rxoklar, och tusli sho'rxoklar, oq tuproqlar, jigarrang-oq tuproqlar, yashil tuproqlar, qizil tuproqlar) va ularning xususiyatlari, sho'rlanish va eroziya jarayonlari, shuningdek, ularning xo'jalikdagi ahamiyati.
- Tuproqlardan foydalanish va ularni muhofaza qilish: Tuproq unumdorligini oshirishning agrotexnik tadbirlari, sug'orish va zovur qazish texnologiyalari, mineral va organik o'g'itlardan foydalanish, eroziya va sho'rlanishga qarshi kurash choralarini ko'rish, tuproqlarni muhofaza qilish va ularning meliorativ holatini yaxshilash bo'yicha chora-tadbirlar, landshaft dizayni va ekologik jihatdan sog'lom muhit yaratish.