Uliwma Pedagogika

Ushbu kitob Oʻzbekistonning maʼnaviy-maʼrifiy rivojlanishi va taʼlim tizimini isloh etishga bagʻishlangan boʻlib, unda kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy tamoyillari, pedagogik jarayonlar, tarbiya metodlari va oʻqitish usullari, shuningdek, oilada bola tarbiyasi va shaxsning shakllanishi kabi muhim masalalar keng yoritilgan. Kitobda Oʻzbekiston Respublikasining taʼlim sohasidagi qonunlari va milliy dasturlarga tayangan holda, zamonaviy pedagogik texnologiyalar va ilmiy-amaliy yondashuvlar asosida taʼlim-tarbiya jarayonini takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar berilgan.

Asosiy mavzular

• Kadrlar tayyorlash milliy modeli va uning asosiy qismlari: Kitobda Oʻzbekistonda kadrlar tayyorlash milliy modelining yaratilishi, uning tuzilishi va asosiy tamoyillari, shuningdek, uzluksiz taʼlim tizimining ahamiyati tahlil qilingan. Modelning asosiy qismlari – shaxs, taʼlim va jamiyatning oʻzaro aloqadorligi, hamda ularning taʼlim-tarbiya jarayonidagi oʻrni keng yoritilgan.
• Uzluksiz taʼlim tizimi va uning turlari: Uzluksiz taʼlim tizimining mohiyati, uni tashkil etishning zamonaviy usullari va uning ahamiyati haqida maʼlumot berilgan. Uzluksiz taʼlimning maktabgacha taʼlimdan tortib oliy taʼlimgacha boʻlgan bosqichlari, ular orasidagi uzviylik va hamjihatlik asosiy qismlari sifatida koʻrib chiqilgan.
• Bakalavr oʻqituvchisining vazifalari va shaxsiy xususiyatlari: Bakalavr oʻqituvchisining kasbiy majburiyatlari, vazifalari va shaxsiy fazilatlari, shu jumladan, maʼnaviy-maʼrifiy salohiyati, pedagogik mahorati, ijodkorligi va boshqalar atroflicha tahlil qilingan. Oʻqituvchining zamonaviy talablarga javob berishi uchun zarur boʻlgan kasbiy va shaxsiy sifatlariga alohida urgʻu berilgan.
• Taʼlim-tarbiya jarayonining asosiy printsiplari va usullari: Taʼlim-tarbiya jarayonini tashkil etishda qoʻllaniladigan asosiy printsiplar, usullar, metodlar va ularning ahamiyati haqida batafsil maʼlumot berilgan. Pedagogik jarayonlarni samarali tashkil etish boʻyicha ilmiy-amaliy tavsiyalar keltirilgan.
• Taʼlim tizimining rivojlanish tarixi va jahon pedagogik fikri: Jahon va Oʻzbekiston pedagogik fikrining rivojlanish tarixi, buyuk pedagoglar va ularning taʼlimga qoʻshgan hissasi haqida maʼlumot berilgan. Jahon va milliy pedagogik anʼanalarning oʻziga xos jihatlari va ularning zamonaviy taʼlim tizimini takomillashtirishdagi ahamiyati koʻrib chiqilgan.
• Taʼlimning mazmuni va unga qoʻyiladigan talablar: Taʼlim mazmunining mohiyati, uning tarkibiy qismlari va zamonaviy talablarga muvofiqligi, shuningdek, milliy gʻoyalar va umuminsoniy qadriyatlar asosida taʼlim mazmunini boyitish yoʻllari tahlil qilingan.
• Shaxsning shakllanishi va tarbiyaning roli: Shaxs shakllanishida tarbiyaning ahamiyati, tarbiya printsiplari va usullari, shuningdek, oila va jamiyatning shaxs tarbiyasidagi oʻrni atroflicha koʻrib chiqilgan. Shaxs maʼnaviy-maʼrifiy kamolotga erishishida tarbiyaning beqiyos oʻrni taʼkidlangan.
• Bola tarbiyasida oilaning oʻrni va ahamiyati: Oila tarbiyasining bola shaxsini shakllantirishdagi muhim roli, ota-onalarning tarbiyaviy masʼuliyatlari, oilada bola tarbiyasi bilan shugʻullanishning zamonaviy usullari va ota-onalar uchun pedagogik maslahatlar keng yoritilgan.
• Pedagogik jarayonni tashkil etish metodlari va shakllari: Oʻqitish jarayonini tashkil etishning turli metodlari, shakllari va usullari, ularning qoʻllanilishi, samaradorligini oshirish yoʻllari batafsil tahlil qilingan. Zamonaviy pedagogik texnologiyalarning taʼlim jarayoniga tatbiqi masalalariga alohida urgʻu berilgan.
• Oʻquvchilarning bilimini baholash va reyting tizimi: Oʻquvchilarning bilimini baholashning turli tizimlari, jumladan, reyting tizimining ahamiyati, uning mezonlari va qoʻllanilishi haqida maʼlumot berilgan. Baholashning shaxsni shakllantirishdagi oʻrni va ahamiyati taʼkidlangan.