Жанубий оролбўйи шароитида сичқонсимон кемирувчиларнинг экологик-популяцион таҳлили

Ushbu dissertatsiya avtoreferati, G.N. Utemuratova tomonidan yozilgan bo'lib, Janubiy Orolbo'yi sharoitida sichqonsimon kemiruvchilarning ekologik-populyatsion tahliliga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu kemiruvchilarning populyatsiyalari dinamikasi, ularning atrof-muhit omillariga nisbatan reaksiyalari, shuningdek, ekologik-populyatsion tahlil usullarini qo'llash orqali mintaqadagi tabiiy va antropogen o'zgarishlarni aniqlash algoritmi ishlab chiqilgan. Avtoreferatda tadqiqotning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati, hamda qo'llanilgan usullar batafsil yoritilgan. Shuningdek, kichik sut emizuvchilarning (sichqon va kalamush) populyatsiyalarining demografik ko'rsatkichlari, tug'ish va o'lim dinamikasi, shuningdek, ekologik omillarning ta'siri tahlil qilingan. Natijalar Orolbo'yi hududida ekologik monitoringni olib borish va hayvonot dunyosi kadastrini tuzishda qo'llash uchun tavsiyalar shaklida berilgan.

Asosiy mavzular

• Sichqonsimon kemiruvchilarning ekologik-populyatsion tahlili: Ushbu mavzu doirasida Janubiy Orolbo'yi sharoitida yashovchi kichik sut emizuvchilar, xususan, uy sichqoni (Mus musculus) va plastinka tiishli kalamush (Nesokia indica) populyatsiyalarining ekologik holati, dinamikasi va ularning atrof-muhit omillariga nisbatan munosabati o'rganiladi. Tadqiqotda ushbu kemiruvchilarning soni, yosh va jinsiy tarkibining o'zgarishi, ko'payish va o'lim ko'rsatkichlari, hamda ekologik omillarning (iqlim, oziq-ovqat, gidrorejim) ta'siri tahlil etiladi.
• Kichik sut emizuvchilarning ekologik bioindikator sifatida ahamiyati: Avtoreferatda kichik sut emizuvchilar, xususan, sichqonsimon kemiruvchilar, ekologik bioindikator sifatida Orolbo'yi mintaqasidagi tabiiy va antropogen o'zgarishlarni aniqlashda muhim rol o'ynashi ta'kidlanadi. Ularning populyatsion dinamikasi va ekologik holatining monitoringi orqali hududdagi ekologik vaziyatni baholash va prognozlash mumkinligi ko'rsatiladi.
• Atrof-muhit omillarining kemiruvchilar populyatsiyalariga ta'siri: Tadqiqotda atrof-muhitning buzilishi, ayniqsa, gidrorejimning o'zgarishi va cho'llanishning kuchayishi kichik sut emizuvchilar populyatsiyalarining soni va ekologik holatiga salbiy ta'sir ko'rsatishi ko'rsatilgan. Shuningdek, iqlim o'zgarishlari, oziq-ovqat manbalarining kamayishi ham ushbu populyatsiyalarning dinamikasiga ta'sir etishi mumkinligi qayd etiladi.