XORAZM VILOYATINING DEMOGRAFIK VAZIYATIDAGI O’ZGARISHLAR

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Xorazm viloyati aholisining demografik o'zgarishlari, uning tabiiy va mexanik harakati, tug'ilish va o'lim ko'rsatkichlari, shuningdek, tabiiy-ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy omillarning demografik jarayonlarga ta'siri kabi masalalarni chuqur tahlil qiladi. Tadqiqot O'zbekistonning umumiy demografik vaziyatidan kelib chiqqan holda, viloyatning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda amalga oshirilgan. Dissertatsiyada aholining yosh, jins, milliy tarkibi, urbanizatsiya darajasi, mehnat resurslari va ularning bandligi kabi masalalar ham ko'rib chiqilgan. Orol dengizining qurib borishi va uning ekologik oqibatlari, shuningdek, bu omillarning aholi salomatligi va demografik holatiga ta'sirini ochib beradi. Xorazm viloyatida aholini rivojlantirishning mintaqaviy siyosati va uning ustuvor yo'nalishlari ham muhokama qilinadi. Tadqiqot oxirida dolzarb demografik muammolarni hal etish bo'yicha ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar berilgan.

Asosiy mavzular

• Aholi takror barpo bo'lishining nazariy asoslari: Demografiya fanining asosiy tushunchalari, demografik jarayonlarni o'rganish uslublari, nazariyalari va bu sohadagi tadqiqotlar tahlil qilingan. Aholi soni, tarkibi va joylanishini belgilovchi omillar, jumladan, tug'ilish, o'lim va migratsiya jarayonlari chuqur o'rganilgan. Xorazm viloyatining ijtimoiy-iqtisodiy va demografik vaziyatiga ta'sir etuvchi omillar ham ko'rib chiqilgan.
• Xorazm viloyatining hozirgi zamon demografik jarayonlari: Xorazm viloyati aholisining o'sish sur'atlari, tabiiy harakati, migratsiyasi va joylanishining xususiyatlari tahlil qilingan. Viloyatda demografik jarayonlarga ta'sir etuvchi ekologik va ijtimoiy-iqtisodiy omillar, jumladan, Orol dengizining qurib borishi va uning oqibatlari batafsil yoritilgan. Aholining yosh, jins va milliy tarkibining o'zgarishi ham ko'rsatilgan.
• Xorazm viloyati aholisining demografik o'zgarishi bilan bog'liq muammolar va uni hal etish yo'llari: Orolbo'yi mintaqasining demoekologik muammolari va ularning viloyat demografik vaziyatiga ta'siri ko'rib chiqilgan. Tug'ilishni tartibga solish muammolari, jumladan, aholi salomatligini mustahkamlash va bolalar o'limini kamaytirish yo'nalishidagi ishlar tahlil qilingan. Demografik jarayonlarni takomillashtirish bo'yicha takliflar va tavsiyalar berilgan.