Билвосита таржимада қаҳрамонлар индивидуал хусусиятларини қайта яратиш (Э.М.Ремарк асарлари таржималари мисолида).

Ushbu bitiruv malakaviy ishi nemis yozuvchisi Erich Maria Remarkning

Asosiy mavzular

• Kirish: O'zbekistonda chet tillarni o'rganish va tarjima ishlarini takomillashtirish 1.Kirishda O'zbekistonning ilm-fan va ta'lim sohasidagi yutuqlari, jumladan chet tillarni o'rganishga berilayotgan e'tibor va tarjima ishlarining rivojlanishi ta'kidlanadi. Respublika Prezidentining tegishli qarorlari tilga olinadi. Mavzuning dolzarbligi, ya'ni nemis adabiyotining eng yaxshi namunalari va anti-faşist yozuvchilar asarlarini o'zbek tiliga tarjima qilishning muhimligi ta'kidlanadi. Ishning maqsadi va vazifalari, ya'ni bilvosita tarjimada qahramonlarning individual xususiyatlarini qayta yaratish masalasini tahlil qilish belgilab beriladi. Ishning obyekti va predmeti, ya'ni Remarkning "G'arbiy frontda o'zgarish yo'q" asarining asl nusxasi, ruscha va o'zbekcha tarjimalari ko'rsatilgan. Ishning amaliy ahamiyati, ya'ni chet tilshunoslik talabalari uchun qo'llanma sifatida foydalanish mumkinligi aytib o'tiladi. Ishning tuzilishi, ya'ni kirish, uch bobdan iborat asosiy qism, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatidan iboratligi ta'kidlanadi.
• 1-bob. Erich Maria Remark anti-faşist yozuvchi.: 1.1. Erix Maria Remarkning hayoti va ijodi haqida. E.M.Remarkning bolaligi, ota-onasi, ta'limi, harbiy xizmati, oily ta'limi, ijodiy faoliyati va hayotining asosiy bosqichlari bayon etiladi. Uning dastlabki ijod namunalari va adabiyotga bo'lgan qiziqishi haqida ma'lumot beriladi. Urush yillari va uning hayotiga ta'sirining muhim jihatlari ko'rsatiladi. Admirabillik va ijodiy yondashuv tavsiflanadi. 1.2. "G'arbiy frontda o'zgarish yo'q" asarining nashr etilish tarixi va asosiy qahramonlari tavsifi. Asarning nashrga tayyorlanishi, nashriyoti, qabul qilinishi va uning jahonga mashhur bo'lib ketishi haqida so'z yuritiladi. Asarning asosiy qahramonlari, ularning shaxsiy xususiyatlari va rollari haqida ma'lumot beriladi.
• 2-bob. Tarjimada personajlar nutqini qayta yaratish muammosi.: 2.1. Roman syujeti va uning g'oyaviy mazmuni haqida. Roman syujetining asosiy yo'nalishlari, g'oyaviy mazmuni, urushning inson ruhiyatiga ta'siri va undan chiqish yo'llari tahlil qilinadi. 2.2. Remark "G'arbiy frontda o'zgarish yo'q" asarining o'zbekcha tarjimasida qahramonlar obrazi talqini. Tarjimada qahramonlarning nutqi, ularning individual xususiyatlarini ochib berishdagi o'ziga xosliklar tahlil qilinadi. 2.3. Roman tarjimasidagi usullar haqida. Asarda qo'llanilgan tarjima usullari, xususan, o'zbekcha tarjimada qo'llanilgan lingvistik transformatsiyalar, metaforalar, obrazlar va ularning talqini ko'rib chiqiladi.
• 3-bob. Tarjimada qahramonlar o'ziga xosligini talqini masalasi.: 3.1. Asar personajlari individual xususiyatlari va uning tarjimaviy talqini haqida. Har bir personajning o'ziga xos jihatlari, nutq uslubi va tarjimadagi talqinining o'ziga xosligi ko'rsatiladi. 3.2. Tarjimada personajlar portretini qayta yaratish. Asarda qahramonlar portretini yaratishda qo'llanilgan usullar va ularning tarjima tillarida qanday aks etganligi tahlil qilinadi. 3.3. Asardagi obrazli tasvir vositalari tarjimasi muammolari. Asarda qo'llanilgan obrazli vositalar, metaforalar va ularning tarjima jarayonidagi muammolari ko'rib chiqiladi.