Deutsche phonetik
Ushbu kitob nemis tilining nazariy fonetikasi bo'yicha keng qamrovli qo'llanma bo'lib, unda fonetikani umumiy tushunchasi, tarixi, tadqiqot usullari, nutq tovushlarining fiziologiyasi va akustikasi, nemis tilining fonetik va fonologik tizimi, shuningdek, prosodika va intonatsiya kabi muhim mavzular chuqur o'rganilgan. Kitobda tilshunoslikning turli maktablari va olimlarining qarashlari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Fonetikaga kirish: Fonetikani tilshunoslikning bir bo'limi sifatida ta'riflash, fonetikani o'rganish tarixi, tadqiqot usullari, tilshunoslikning boshqa sohalari bilan bog'liqligi, nutq tovushlarining turlari va ularning tasnifi.
- Fonemaning mohiyati va turlari: Fonemaning lingvistik va fonetik jihatlari, fonema turlari, fonemalar va ularning variantlari, fonologik oppozitsiyalar va nemis tilidagi fonemalarning taqsimlanishi.
- Nutq tovushlarining fiziologiyasi: Nutq apparatining tuzilishi va funksiyalari, nafas olish, ovoz hosil bo'lishi va artikulyatsiya organlarining roli, talaffuzning fiziologik va anatomik asoslari.
- Nutq tovushlarining akustikasi: Tovuq va shovqinlarning hosil bo'lishi, tonning balandligi, kuchi, davomiyligi va tembri, rezonatorlarning roli, nutq tovushlarining akustik xarakteristikasi.
- Nemis tilining vokallari: Nemis tilidagi vokal fonemalar, ularning artikulyatsion va akustik xususiyatlari, monoftonglar va diftonglar, vokal tizimining tizimli tasnifi.
- Nemis tilining konsonantlari: Nemis tilidagi konsonant fonemalar, ularning hosil bo'lish usullari, artikulyatsion joyi va usuli, stimmli va stimmsiz konsonantlar, ovozli va ovozsiz konsonantlar.
- Redeflussda fonemalar: Nutq oqimida tovushlarning o'zgarishi, alternatsiya va uning turlari (fonetik va fonologik), assimilyatsiya va akkomodatsiya, Auslautgesetz va ularning ahamiyati.
- Prosodika va urg'u: Prosodikaning mohiyati, prosodik birliklar (bo'g'in, so'z, gap), urg'uning funksiyalari va turlari, so'z urg'usi va uning nemis tilidagi xususiyatlari.
- Intonatsiya: Intonatsiyaning mohiyati, funksiyalari va tarkibiy qismlari (gap urg'usi, gap ohangi, pauza, temp), intonatsiyaning til va nutqdagi o'rni.