Кесувчи асбобларни лойихалаш ва ишлаб чиқариш
Ushbu o'quv qo'llanma "Kesuvchi asboblarni loyihalash va ishlab chiqarish" mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi, Andijon mashinasozlik instituti tomonidan chop etilgan va umumta'lim yo'nalishlari uchun mo'ljallangan ushbu fan bo'yicha chuqur ma'lumotlar berilgan. Kitobda kesuvchi asboblarning konstruktiv elementlari, turlari, ularni tayyorlashda qo'llaniladigan materiallar, shuningdek ularning geometrik parametrlari va ish jarayonida ulardan foydalanish usullari batafsil yoritilgan. Xususan, mualliflar tomonidan kesuvchi asboblarning turlari, ularning asosiy qismlari, metallarga ishlov berish jarayonida ularning ahamiyati, ishlatiladigan materiallar, geometrik parametrlari, konstruktiv hususiyatlari hamda ularni tayyorlash va ishlatish usullari atroflicha tahlil qilingan. Kitobda parmalar, zenkerlar, razvyortkalar, frezalar, sidirgichlar, metchiklar, plashkalar, rez'ba kesuvchi asboblar, tish kesuvchi asboblar va abraziv kesuvchi asboblar kabi keng qamrovli ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Kesuvchi asboblarning asosiy qismlari va konstruktiv elementlari: Har qanday kesuvchi asbob ishchi (kesuvchi) va mahkamlovchi qismlardan tashkil topgan. Kesuvchi qismining asosi – ponа bo'lib, qirindini zagotovka yuzasidan kesib olishga mo'ljallangan. Mahkamlovchi qism, korpus yoki quyruq ko'rinishida bo'lib, kesuvchi asbobni dastgohning shpindeliga o'rnatish, bazalash va mahkamlash uchun xizmat qiladi. Kesuvchi pona ikkita yuzalar bilan chegaralangan: oldingi yuza va orqa yuza.
- Kesuvchi asboblar va ularning turlari: Kitobda kesuvchi asboblarning turli turlari, jumladan tokarlik keskichlari, parmalar, zenkerlar, razvyortkalar, frezalar, sidirgichlar, metchiklar, plashkalar, rez'ba kesuvchi asboblar va tish kesuvchi asboblar hamda abraziv kesuvchi asboblar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Har bir asbobning konstruktiv elementlari, geometrik parametrlari, ishlatiladigan materiallar va ularning qo'llanish sohalari ham yoritilgan.
- Kesuvchi asboblarni tayyorlashda qo'llaniladigan materiallar: Qo'llanmada kesuvchi asboblarni tayyorlashda ishlatiladigan turli materiallar, jumladan uglerodli po'latlar, tezkesar po'latlar, qattiq qotishmalar, mineralokeramika, olmos va elbor kabi materiallar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Ushbu materiallarning xossalari, ularning qo'llanilish sohalari va afzalliklari hamda kamchiliklari ham yoritilgan.
- Abraziv kesuvchi asboblar: Abraziv kesuvchi asboblar – donachalar va kukun ko'rinishida ishlab chiqariladigan yuqori qattiqlik, mustahkamlik va issiqlikka bardoshli abraziv materiallardan tashkil topgan. Ular jilvirlash materiallarining donachalarini bir-biri bilan bog'lovchi vositalar yordamida biriktirilgan holda bo'ladi. Kitobda abraziv kesuvchi asboblarning turlari, ularning materiallari, tuzilishi, parametrlari va qo'llanish sohalari batafsil yoritilgan.