Мустақиллик йилларида ўзбекистонда тарихий-меъморий обидаларни таъмирлаш ва қайта тиклаш тарихи (Зарафшон воҳаси мисолида)
Ushbu avtoreferat O'zbekiston Respublikasi Mustaqillik yillarida tarixiy-me'moriy obidalarni ta'mirlash va qayta tiklash tarixiga bag'ishlangan. Tadqiqotda 1991-2011 yillarda Zarafshon vohasi misolida amalga oshirilgan ishlar, ularning tashkiliy va amaliy jihatlari tahlil qilingan. Shuningdek, ushbu davrda mamlakatimizda olib borilgan keng ko'lamli ishlar, aniqlangan muammolar va ularning yechimlari haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Mavzuning dolzarbligi va zarurati: Jahon miqyosida me'moriy obidalarni saqlashning ahamiyati, O'zbekistonda olib borilayotgan islohotlar natijasida madaniy merosga bo'lgan munosabatning o'zgarishi, tarixiy me'moriy obidalarni saqlash, ta'mirlash va qayta tiklashning dolzarb ilmiy vazifa ekanligi ta'kidlanadi.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Asosiy maqsad Zarafshon vohasidagi VIII-XIX asrlarda qurilgan va hozirgi kunga qadar etib kelgan me'moriy obidalarni 1991-2011 yillarda saqlash, ta'mirlash va qayta tiklash amaliyotini tizimli ravishda ochib berishdan iborat. Vazifalar me'morchilik tarixini bosqichlarga ajratish, mustaqillik yillarida obidalarning saqlanish holatini tasniflash, davlat siyosatining evolutsiyasini ko'rsatish, ta'mirlash va tiklash jarayonining xususiyatlari va muammolarini aniqlash, XXI asr boshida ishning huquqiy-tashkiliy asoslarini o'rganish, xalqaro hamkorlikning o'rni va rolini ko'rsatish hamda shaharsozlik muammolarini tahlil qilishdan iborat.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: O'zbekistonda me'moriy obidalarni ta'mirlash va qayta tiklashning zamonaviy uslublari, milliy 'O'zbek milliy maktabi'ga asos solinganligi, madaniy meros ob'ektlarini davlat tomonidan muhofazalash to'liqligini ta'minlashda shaharsozlik bosh rejalarining ahamiyati, Rossiya imperiyasi tomonidan ish bosib olingandan keyin kirib kelgan yangi uslublar va ularning ta'siri haqida ma'lumot berilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Madaniy meros ob'ektlarini restavratsiya, konservatsiya va rekonstruktsiya qilishning zamonaviy yo'nalishlarini rivojlantirish bo'yicha amaliy tavsiya va takliflar ishlab chiqilgan.
- Tadqiqot natijalarining ishontirilishi: Zamonaviy tarix fani, arxiv materiallari va birinchi manbalardan foydalanilganligi, ilmiy asoslangan xulosalar va takliflar amaliyotga tatbiq etilganligi bilan izohlanadi.
- Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati: Mustaqillik davri madaniy meros ob'ektlarini hisobga olish, restavratsiya, konservatsiya va rekonstruktsiya qilish tarixini tahlil qilish, ilmiy-metodologik yondashuvlarni takomillashtirishga imkon beradi.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Tadqiqot natijalari asosida tayyorlangan materiallar SamDU Ilmiy-nazariy axborotnomasi, Jahon ilmiy jurnallari, Muzeylar ekspozitsiyalari va boshqa nashrlarda foydalanilgan.
- Tadqiqot natijalarining approbatsiyasi va nashr etilishi: Tadqiqot natijalari 16 ta ilmiy-amaliy anjumanlarda, jumladan, 5 ta xalqaro va 11 ta respublika konferensiyalarida muhokama qilingan. Mavzu bo'yicha 28 ta ilmiy ish chop etilgan.
- Tadqiqotning tuzilishi va hajmi: Dissertatsiya kirish, uch bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatidan iborat bo'lib, asosiy matn 156 sahifani tashkil etadi.