Rossiya va Yevropa Ittifoqi o`rtasida energetika sohasida hamkorlikning shakllanishi tarixidan
Ushbu maqola Rossiya va Yevropa Ittifoqi o'rtasidagi energetika sohasidagi hamkorlikning tarixiy rivojlanishini tahlil qiladi. Maqolada 1991-yilda imzolangan 'Energetika sohasidagi xartiya'dan boshlab, ikki o'rtadagi aloqalarning boshlanishi, rivojlanishi va davom etayotganligi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Rossiya va Yevropa Ittifoqi o'rtasidagi energetik aloqalarning muhim jihatlari, jumladan, gaz va neft importi, energetika sohasidagi investitsiyalar, energiya tashish loyihalari (Shimoliy oqim) va ushbu hamkorlikning kelajakdagi ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, maqolada energetika xavfsizligi masalalari ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Energetika sohasidagi hamkorlikning boshlanishi: Rossiya va Yevropa Ittifoqi o'rtasidagi energetika sohasidagi aloqalar 1991-yilda imzolangan 'Energetika sohasidagi xartiya' bilan boshlangan bo'lib, bu hujjat 1994-yilda Rossiya tomonidan ratifikatsiya qilingan. Xartiya Sharq va G'arb o'rtasida energetika sohasidagi hamkorlikni yo'lga qo'ygan.
- Energetik aloqalarning rivojlanishi va investitsiyalar: Xartiyaga binoan, Rossiyaning energetikaga boy viloyatlarida ikki tomon birgalikda qazish ishlari olib borish va Yevropa Ittifoqi tomonidan investitsiya ajratishga kelishilgan. 2000-yilda energetik dialog boshlangan.
- Energetik aloqalarning qisqarishi va sabablari: 2006-yilda Rossiya Yevropa Ittifoqining ayrim davlatlari bilan energetika sohasidagi aloqalarni to'xtatgan, jumladan, Ittaliyaga energretika xom ashyosini yetkazib berishni to'xtatgan.
- Rossiyaning energetik resurslari va Yevropa Ittifoqi: Yevropa Ittifoqi davlatlari uchun Rossiyaning neft va gazi juda zarur xom-ashyo hisoblanadi. Rossiyaning eksport qilinayotgan energetik resurslaridan 28% Yevropa Ittifoqi davlatlari hissasiga to'g'ri kelgan. Yevropa Ittifoqi tashqaridan import qiladigan gazning 50 foizi va neftning 35,3 foizi Rossiya hissasi hisobiga to'g'ri kelgan.
- Energetik dialogni kengaytirish yo'nalishlari: Energetik aloqalarni kengaytirish, energetika sohasiga investitsiya kiritishni ko'paytirish, energetika bozorlari tizimini kengaytirish, energiya import va eksportini ikki tomon ham tasdiqlashi, energetik sektorlarda kerakli texnika ta'minotini kuchaytirish kabi jihatlarga ahamiyat qaratish lozim.
- Energiya yetkazib berishdagi muammolar va yangi loyihalar: 2009-yil yanvar oyida inqiroz sababli Rossiyadan Yevropaga energiya yetkazib berishda muammolar yuzaga kelgan. Shu yilda Markaziy va G'arbiy Yevropa davlatlariga uglevodorod yetkazib berish loyihasi va Rossiya tomonidan gazni yetkazib berish bo'yicha Shimoliy va Janubiy oqim loyihalari tasdiqlangan.
- Shimoliy oqim loyihasi: Shimoliy oqim loyihasi bo'yicha rus gazi Boltiq dengizi orqali Germaniyaga yetkazilishi belgilangan. Ushbu loyihaga 7,5 mlrd yevro miqdoridagi mablag' ketadi.