Qoraqalpog‘iston o‘zbek shevalarida ko‘makchili konstruktsiyalar haqida
Ushbu kitob Qoraqalpog'iston o'zbek shevalaridagi ko'makchili konstruksiyalar mavzusiga bag'ishlangan. Unda ko'makchili konstruksiyalar va ularning grammatik ma'nolari, shuningdek, dialektal ko'makchilarning o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan. Kitobda ko'makchilarning sintaktik vazifalari, ularning adabiy til va shevalardagi o'rinlari hamda farqlari atroflicha yoritilgan. Shuningdek, ko'makchili konstruksiyalarning turli ma'no va vazifalari, ularning o'ziga xos semantik-funksional xususiyatlari ham ko'rsatib berilgan. Ushbu nashr o'zbek dialektologiyasi va stilistikasi bo'yicha tadqiqot olib borayotgan tadqiqotchilar, filologlar hamda ushbu soha bilan qiziquvchilar uchun muhim manba bo'lib xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Qoraqalpog'iston o'zbek shevalaridagi ko'makchili konstruksiyalar: Maqolaning asosiy mavzusi Qoraqalpog'iston hududidagi o'zbek shevalarida qo'llaniladigan ko'makchili konstruksiyalarni o'rganish. Unda bu konstruksiyalarning grammatik mohiyati, ularning tarkibi va turlari, sintaktik vazifalari hamda adabiy til bilan o'zaro munosabati tahlil qilinadi.
- Ko'makchi so'zlar va ularning grammatik ma'nosi: Ushbu mavzu ko'makchi so'zlarning o'ziga xos grammatik xususiyatlarini, ularning mustaqil ma'no anglatmasdan, boshqa so'zlar bilan birga kelib, sintaktik vazifa bajarishini tushuntiradi. Ko'makchilarning ma'no ifodalashdagi o'rni va ularning leksik-grammatik tabiati yoritiladi.
- Dialektal ko'makchilar va ularning adabiy til bilan farqlari: Bu qismda shevalardagi ko'makchilarning adabiy tildagi ko'makchilardan farqli jihatlari, ya'ni ularning qo'llanish doirasi, ma'no jihatlari va shakliy o'zgarishlari ko'rsatib beriladi. Ayrim ko'makchilarning adabiy tilda qo'llanilmasligi va ularning o'ziga xos variantlari haqida ma'lumot beriladi.
- Ko'makchili konstruksiyalarning semantik-funksional xususiyatlari: Mavzu ko'makchili konstruksiyalarning turli ma'no qatlamlarini (o'rin, payt, sabab, vosita, maqsad va boshqalar) qanday ifodalashi va ularning sintaktik birliklar bilan o'zaro aloqasini tahlil qiladi. Shuningdek, ko'makchilarning stilistik vazifalari ham yoritiladi.