Религия и ее роль в художественной литературе
Ushbu maqola badiiy adabiyotda dinning o'rni va ahamiyatini chuqur tahlil qiladi. Muallif san'at va dinning inson ma'naviyati uchun birlamchi ekanligi, adabiyotning axloqiy qadriyatlar manbai sifatida xizmat qilishi haqidagi ko'p asrlik tortishuvlarga to'xtalib o'tadi. Insonning dunyoqarashi jismoniy va metafizik olamlarni ajratish orqali shakllanishi, bu esa materializm va ma'naviyat o'rtasida ziddiyatni keltirib chiqarishi tushuntiriladi. Diniy qadriyatlar, ularning adabiyotda aks etishi, badiiy asarlar orqali insonlarga yetkazilishi, shuningdek, rus adabiyotining Injil motivlari bilan sug'orilgani va bu uning axloqiy va falsafiy jihatdan boyligini ta'minlagani ta'kidlanadi. F.M. Dostoyevskiy va L. Andreyev kabi yozuvchilarning asarlari misolida Iso Masih obrazi, Isxariot Yudasning xoinligi, ularning e'tiqodi va axloqiy muammolari tahlil qilinadi. Insonning iymon va dunyoviy intilishlar o'rtasidagi kurashi, ixtiyoriy tanlovning ahamiyati hamda qahramonlarning ma'naviy kamolotga intilishi kabi mavzular yoritiladi.
Asosiy mavzular
- Adabiyot va dinning o'zaro munosabati: Maqolada adabiyotning axloqiy qadriyatlar manbai sifatida, dinning esa inson ma'naviyati va dunyoqarashini shakllantirishdagi roli haqida ko'p asrlik tortishuvlar va bog'liqliklar tahlil qilinadi. San'at va dinning insonga ta'siri keng yoritilgan.
- Inson dunyoqarashida jismoniy va metafizik olamlar: Insonning dunyoni jismoniy va metafizik qismlarga ajratishi, bu esa materializm va ma'naviyat o'rtasidagi ziddiyatni keltirib chiqarishi, ma'naviy qadriyatlarning insonni ideal sari yetaklashdagi o'rni ko'rsatilgan.
- Rus adabiyotida Injil motivlari: Rus adabiyotining, xususan, 19-20-asrlardagi ijod namunalari Injil motivlari va mavzulari bilan boyitilganligi, bu esa o'quvchini Xristianlik falsafasiga, mehr-shafqat va yaxshilik g'oyalariga undashi ta'kidlangan.
- F.M. Dostoyevskiy va L. Andreyev ijodida e'tiqod va axloq muammolari: F.M. Dostoyevskiyning "Jinoyat va jazo" romani qahramoni Raskolnikov obrazi orqali axloqiy tushkunlik va "o'ziga xoslik" g'oyasi, L. Andreyevning Isxariot Yudas obrazi orqali esa xoinlik, tavba va insonning ma'naviy qulashi muammolari chuqur tahlil qilingan.
- Iymon, haqiqat va insonning ma'naviy kurashi: Maqolada haqiqatni izlash, iymonni mustahkamlash, ezgulik va yovuzlik o'rtasidagi kurash, shuningdek, insonning o'zini anglash va ma'naviy kamolotga intilishi kabi falsafiy va axloqiy masalalar ko'rib chiqilgan.