O‘zbek tilining chet mamalakatlarda o‘qitilish va o‘rganilish tarixiga doir
Ushbu maqola O'zbek tilining chet mamlakatlarda o'qitilishi va o'rganilishi tarixiga bag'ishlangan. Xususan, O'zbekiston bilan Germaniya o'rtasidagi madaniy va ilmiy aloqalar, bu aloqalarda nemis professori Annamariya von Gabainning o'rni va ilmiy merosi keng yoritilgan. Maqolada Gabainning qadimgi turk va uyg'ur tillari, xususan, uyg'ur yozuvlari bo'yicha olib borgan tadqiqotlari, "Altuür-kisehe Grammatik" va "Özbekçe grameri" kabi fundamental asarlari, shuningdek, uning "Societas Uralo-Altaica"dagi faoliyati haqida ma'lumot beriladi. Gabainning o'limi turkologiya uchun katta yo'qotish bo'lgani, biroq uning ilmiy merosi bugungi kun uchun ham dolzarb ahamiyatga ega ekani ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Oʻzbek tilini oʻrganishning xorijiy tarixi: Maqolada O'zbek tilining chet mamlakatlarda, xususan Germaniya, AQSh kabi okean orti davlatlarida o'rganilishi tarixi haqida so'z boradi. Mustaqillik davrida O'zbekiston Respublikasida tilshunoslik tarixini o'rganishga bo'lgan e'tibor kuchaygani va xorijiy davlatlardagi o'zbek millatiga mansub vakillarning ham bu masalaga qiziqishi ortgani ta'kidlanadi.
- Annamariya von Gabainning ilmiy faoliyati: Ushbu bo'limda Germaniyalik professor Annamariya von Gabainning ilmiy faoliyati, xususan, qadimgi turklar va ularning tillari, uyg'ur yozuvlari bo'yicha tadqiqotlari, fundamental asarlari "Altuür-kisehe Grammatik" va "Özbekçe grameri" haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, uning Turkolog Vilxelm Bang bilan hamkorligi va "Türkische Turfantexle" asarini nashr etilishi qayd etilgan.
- O'zbek tilshunosligiga qo'shgan hissasi: Annamariya von Gabainning o'limi Germaniya turkologiyasi va umuman, butun dunyo turkologiyasi uchun katta yo'qotish bo'lgani ta'kidlanadi. Biroq, uning turkiy tillarni o'rganish jarayoniga qo'shgan hissasi, ilmiy merosi va nazariy qarashlari bugungi kunda ham o'z qiymatini yo'qotmagani, asosiy manbalardan biri sifatida e'tirof etilishi aytiladi.