Оролбўйи экологик холатини барқарорлаштиришда Фитомелиоратив тадбирларнинг аҳамияти
Ushbu maqola Orol dengizi ekologik falokatining mintaqaviy va global ahamiyatini, uning kelib chiqish sabablarini va oqibatlarini batafsil tahlil qiladi. Asosiy e'tibor Orolbo'yi hududidagi gidrogeologik o'zgarishlar, sho'rlanishning kuchayishi, biologik xilma-xillikning qisqarishi va bu bilan bog'liq ijtimoiy-iqtisodiy muammolarga qaratilgan. Shuningdek, maqolada vaziyatni barqarorlashtirish bo'yicha fitomeliorativ tadbirlarning muhim roli, jumladan, o'simlik plantatsiyalarini yaratish va ularning bosqichlari, hamda bu tadbirlarning chorvachilikni rivojlantirish va qishloq xo'jaligiga ta'sirini ko'rsatib beradi. Quyi Amudaryo mintaqasidagi muammolarga ham to'xtalib, ekologik va ijtimoiy barqarorlikni ta'minlash bo'yicha takliflar berilgan.
Asosiy mavzular
- Orol dengizi ekologik falokatining sabablari va oqibatlari: Maqolada Orol dengizi suvi sathining pasayishi natijasida yuzaga kelgan ekologik tang holat, uning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari va Orolbo'yi hududining o'ziga xos ekotizimasi, florasi va faunasining yo'qolishi haqida so'z yuritiladi. Sho'rlanishning kuchayishi, ozuqa zanjiridagi uzilishlar va hayvonot dunyosining qisqarishi ham batafsil yoritilgan.
- Fitomeliorativ tadbirlarning ahamiyati: Orol dengizi qurigan qismining chang va tuzlardan tozalash uchun fitomeliorativ tadbirlarning zarurati ta'kidlanadi. Bunda o'simlik plantatsiyalarini (sho'ra, shuvoq, qora saksovul, juzg'un) yaratish, ularning bosqichlari va gidrotexnik inshootlar qurilishi taklif etiladi.
- Qishloq xo'jaligi va chorvachilikka ta'siri: Fitoemliorativ tadbirlar natijasida Orolbo'yi hududida chorvachilikni, xususan qo'ychilikni rivojlantirish uchun ozuqa zaxirasi yaratilishi, shuningdek, sho'rlangan yerlarda qishloq xo'jalik ekinlarini (kungaboqar, makka, beda) yetishtirish imkoniyati paydo bo'lishi aytib o'tilgan.
- Ijtimoiy-iqtisodiy va sog'liq bilan bog'liq muammolar: Ekologik muammolarning aholi salomatligiga ta'siri, jumladan, tuz to'planishi bilan bog'liq kasalliklarning ko'payishi va aholining hududdan ko'chib ketishi (emigratsiya) haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, M'oynoq shahri ishlab chiqarish tarmoqlarining to'xtab qolishi ham qayd etilgan.