Me`muar asarlarning xususiyatlari va tavsifi.
Ushbu kitobda mualliflar asosan yozma manbalar va shaxsiy xotiralar asosida yozilgan memuar asarlar, ularning xususiyatlari va tarixiy ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Jumladan, «Mujmali Fasihiy», «Badoyi' ul-vaqoyi'» va «Mir'ot ul-mamolik» kabi asarlar tahlil qilinib, ularda keltirilgan tarixiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy ma'lumotlar haqida batafsil bayon etilgan. Asarlar mualliflari, yozilgan davri, ulardagi ma'lumotlarning haqqoniyligi va ilmiy qiymati yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Memuar asarlar: Memuar asarlar shaxsiy xotiralar asosida yozilgan kitoblar bo'lib, ular muallifning ko'rgan, eshitgan voqealarini bayon qiladi. Bunday asarlarda ba'zan shaxsiy qarashlar ta'sirida voqealar turlicha yoritilishi mumkin, shuning uchun ularni boshqa manbalar bilan solishtirib o'rganish zarur.
- «Mujmali Fasihiy»: XV asr tarixchisi Fasih Ahmad Xavofiy qalamiga mansub bu asar Alouddin Ali Tarxon va Shohruh davrida bo'lib o'tgan tarixiy voqealar, mashhur shaxslarning tarjimai hollari haqida ma'lumot beradi. Asar Odam Atodan muallif zamonigacha bo'lgan davrni o'z ichiga oladi va voqealar xronologik tartibda bayon etilgan.
- «Badoyi' ul-vaqoyi'»: XV asr oxiri va XVI asr boshlarida yashagan adib va olim Zayniddin Vosifiy qalamiga mansub bu asar muallifning Xuroson va Movarounnahrda ko'rgan-kechirganlari, o'sha davrdagi ijtimoiy-siyosiy vaziyatni o'z ichiga oladi. Asar 1512-1532 yillar oralig'idagi voqealarni o'zida jamlagan.
- «Mir'ot ul-mamolik»: XVI asrda yashagan turk admirali Seydi Ali Reis qalamiga mansub bu asar muallifning sarguzashtlari, bosib o'tgan mamlakatlari, shaharlari va ularning osori atiqalari haqida ma'lumot beradi. Asarda O'rta Osiyo va uning siyosiy vaziyati, xalqi haqida qimmatli ma'lumotlar keltirilgan.
- «Tarixi kasira»: XVII asrda yashagan shoir va tarixchi Mulla Sharafuddin A'lam qalamiga mansub bu asar mashhur shaxslarning hayoti, mamlakatda bunyod etilgan binolar, siyosiy voqealar va madaniy hayotni o'z ichiga olgan. Asar Amir Temur davridan XVIII asrgacha bo'lgan voqealarni o'zida aks ettirgan.