Оценка радонобезопасности типовых сельских поселков в Самаркандской и Джизакской областях Узбекистана

Ushbu maqolada Oʻzbekistonning Samarqand va Jizzax viloyatlaridagi qishloq aholi punktlarining radon xavfi baholandi. Xonadagi radon havo faolligi va tuproq yuzasidan radon oqimining zichligi gamma spektrometr yordamida aniqlandi. Maqolada, shuningdek, radon va uning qizlari (QDP) mahsulotlarining havoga ta'sirini kamaytirish uchun amalga oshiriladigan tadbirlar bayon etilgan. Radonni aniqlash usullari, jumladan, faollashtirilgan ko'mirli kolonkalar bilan passiv namuna olish usuli tavsiflangan. Tadqiqot natijalari ko'rsatishicha, ko'pchilik hududlarda radon darajasi xalqaro va milliy normativlarga mos keladi, biroq yashash uchun yer ajratishdan oldin radiatsion tekshiruvlar o'tkazish zarurati ta'kidlangan.

Asosiy mavzular

• Samarqand va Jizzax viloyatlaridagi radon xavfini baholash: Ushbu mavzu maqolaning asosiy yo'nalishi bo'lib, Samarqand va Jizzax viloyatlaridagi qishloq aholi punktlarida radonning tarqalishi va uning aholi salomatligiga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Xonadagi radon havo faolligi va tuproq yuzasidan radon oqimining zichligi o'lchangan va tahlil qilingan.
• Radonni aniqlash usullari va jihozlar: Maqolada radonni aniqlash uchun ishlatiladigan usullar va jihozlar batafsil bayon etilgan. Xususan, gamma spektrometr va faollashtirilgan ko'mirli kolonkalar bilan passiv namuna olish usuli haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, o'lchov uskunalarining kalibrlash va ma'lumotlarni qayta ishlash jarayonlari ham ko'rsatib o'tilgan.
• Natijalar va xulosalar: Tadqiqot natijalari bo'yicha radon darajasi O'zbekistonning ko'rsatilgan hududlarida asosiy me'yoriy ko'rsatkichlardan oshmaganligi aniqlangan. Biroq, kelajakda yashash uchun yer ajratishdan oldin radiatsion tekshiruvlar o'tkazish muhimligi ta'kidlangan. Shuningdek, radonning sog'liqqa ta'sirini kamaytirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.