Учебно-методическое указание по самостоятельному обучению по дисциплине «Региональная экономика»

Ushbu o'quv-metodik qo'llanma 'Mintaqaviy iqtisodiyot' fanidan talabalarning mustaqil ta'lim olishlari uchun mo'ljallangan. Unda mintaqaviy iqtisodiyotning nazariy asoslari, O'zbekiston iqtisodiy rayonlari, ularning rivojlanish strategiyalari, investitsiya salohiyati va boshqa muhim jihatlari yoritilgan. Qo'llanma amaliy mashg'ulotlar va tavsiyalar bilan boyitilgan bo'lib, talabalarga fan bo'yicha chuqur bilim berishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Mintaqaviy iqtisodiyotning maqsadi, vazifalari va usullari: Mintaqa, rayon, iqtisodiy rayon tushunchalari, ularning xarakteristik xususiyatlari, O'zbekistonning hududiy-ma'muriy bo'linishi, iqtisodiy rayonlar ierarxiyasi, iqtisodiy makon, sanoat va transport tugunlari, aglomeratsiya, urbanizatsiya, dezurbanizatsiya, anklav, eksklav kabi tushunchalar yoritiladi. Shuningdek, mintaqaviy iqtisodiyotning fanlar tizimidagi o'rni, uni o'rganish usullari va nazariy ta'riflari bilan tanishiladi.
Mintaqaviy ishlab chiqarish kuchlarining joylashuvi asoslari: Mintaqaviy iqtisodiyotning rivojlanishi va uning nazariy asoslari, ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishning nazariyalari, O'zbekiston hududlarining demografik, geografik, tabiiy va iqtisodiy sharoitlari tahlil qilinadi.
Mintaqaviy siyosatning maqsadi va vazifalari: Jahonning rivojlangan mamlakatlari mintaqaviy siyosati, O'zbekistonning mintaqaviy siyosati, uni amalga oshirish mexanizmlari, mintaqaviy siyosatning turlari va usullari, shu jumladan, nochor hududlarga qaratilgan chora-tadbirlar ko'rib chiqiladi.
Urbanizatsiya va joylashuv tizimlari: Aholi joylashuvining mintaqaviy xususiyatlari, urbanizatsiya jarayoni, shaharni boshqarish tizimi va unga ta'sir etuvchi omillar, O'zbekiston iqtisodiy rayonlarining aholi soni va tabiiy harakat dinamikasi tahlil qilinadi.
Mintaqalar iqtisodiy salohiyatini baholash: Mintaqa iqtisodiy salohiyatini baholash usullari, investitsion jozibadorlik, investitsiya faolligi, iqtisodiy rayonlar bo'yicha investitsiya salohiyatini tahlil qilish va uning ko'rsatkichlari o'rganiladi.
Mintaqalarning barqaror ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish strategiyasi: Mintaqaviy rivojlanish strategiyasi, uning asosiy yo'nalishlari, qisqa, o'rta va uzoq muddatli prognozlashtirish, mintaqaviy menejment tamoyillari va mexanizmlari, mintaqaviy siyosatning samaradorligi tahlil qilinadi.
Chet el tajribasi va mintaqaviy rivojlanish strategiyalari: AQSH, Yevropa mamlakatlari, MDH davlatlarining mintaqaviy rivojlanish strategiyalari, ularning o'ziga xos xususiyatlari va rivojlanish yo'nalishlari, O'zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish strategiyasi ko'rib chiqiladi.
Mintaqalarning moliyaviy resurslari va byudjet munosabatlari: Mintaqalarda moliyaviy resurslar va byudjet tizimi, mintaqaviy rivojlanish byudjeti, uning maqsadlari va ahamiyati, banklar va kreditlar bilan ishlash kabi mavzular yoritiladi.
Mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini boshqarish va tartibga solish: Mintaqalarda boshqaruvning roli, mintaqaviy boshqaruv tamoyillari, davlat organlarining vakolatlari, mintaqalarda aholi hayotini ta'minlash masalalari va ularning yechimlari ko'rib chiqiladi.
Iqtisodiy rivojlanish va mintaqalarning reytingi: Mintaqalar ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini boshqarishning maqsadi, resurslarni taqsimlash mexanizmlari, muammoli vaziyatlarni tahlil qilish va ularning yechimlarini topish usullari, mintaqaviy reytingni baholash o'rganiladi.
O'zbekistonning hududiy tuzilishi va iqtisodiy rayonlashtirish asoslari: O'zbekistonning hududiy-iqtisodiy tuzilmasi, mehnatning hududiy taqsimoti va mintaqaviy ixtisoslashuvi, iqtisodiy rayonlarning tasnifi va ularning tavsifi, rayonlashtirish usullari ko'rib chiqiladi.
Iqtisodiy rayonlarning savdo-iqtisodiy aloqalari: O'zbekiston iqtisodiy rayonlarining xususiyatlari, mavjud muammolar, ularning rivojlanish omillari va iqtisodiy salohiyati tahlil qilinadi.