Sinxron tarjima masalalari
Ushbu kitob sinxron tarjima nazariyasi va amaliyotiga bag'ishlangan bo'lib, u O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturi asosida yaratilgan. Kitobda sinxron tarjimaning mohiyati, rivojlanish tarixi, turlari, xususiyatlari, talablari, strategiyalari, kommunikativ vaziyati, baholash mezonlari va boshqa nazariy va amaliy masalalar batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Sinxron tarjimaning mohiyati va vazifalari: Sinxron tarjimaning ta'rifi, vazifalari, maqsadlari, predmeti va boshqa tarjima turlaridan farqlari ko'rsatilgan.
- Sinxron tarjimaning rivojlanish tarixi: Sinxron tarjima qachon va qanday sharoitlarda paydo bo'lganligi, uning rivojlanish bosqichlari, mashhur tarjimonlar va tadqiqotchilar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Sinxron tarjima turlari va ularga qo'yiladigan talablar: Sinxron tarjimaning asosiy turlari (eshitib, matnga qarab, oldindan tayyorlangan matnni o'qish) va ularga qo'yiladigan talablar, tarjimonning mahorati va bilim darajasi haqida so'z boradi.
- Tarjima kompetensiyasi va baholash mezonlari: Konferensiya tarjimonining kompetensiyasi, uning lisoniy, pragmatik, lingvistik bilimlarining ahamiyati va sinxron tarjimani baholash mezonlari ta'riflangan.
- Sinxron tarjima strategiyalari: Tarjimada sinab ko'rish, kutish, stolling, chiziqlilikni saqlash, ehtimoliy bashorat qilish strategiyalari, ularning afzallik va kamchiliklari haqida ma'lumot berilgan.
- Kommunikativ vaziyat va uning ahamiyati: Sinxron tarjimada kommunikativ vaziyatning o'rni, vaziyat omillari (notiq, auditoriya, mavzu, maqsad) va ularning tarjima sifatiga ta'siri yoritilgan.
- Ehtimollilikni bashorat qilish modellari: Lingvistik va ekstralingvistik bashorat qilish, ularning sinxron tarjimadagi roli, lingvistik ehtimoliylik va bashorat qilish modellari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Sinxron tarjimaning qo'llanilish sohalari va bozori: Sinxron tarjima qayerlarda qo'llanilishi mumkin, uning istiqbollari, tarjimonlarga talab, tarjima bozori va uning xususiyatlari haqida so'z boradi.