Статистика методическое пособие (I часть)
Ushbu o'quv qo'llanmasi "Statistika" fanidan amaliy mashg'ulotlar olib borish uchun mo'ljallangan bo'lib, unda statistik kuzatuv materiallarini qayta ishlash, statistik ko'rsatkichlar, o'rtacha kattaliklar, o'zgaruvchanlik ko'rsatkichlari, tanlanma kuzatuvlar, statistik aloqalarning statistik usullari, dinamika qatorlari va statistik indekslar kabi keng ko'lamli mavzular yoritilgan. Har bir bobda nazariy qismlar, amaliy masalalar yechimlari va mustaqil yechish uchun topshiriqlar berilgan. Qo'llanma talabalarga statistik usullarni chuqur o'rganishda va ularni iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilishda qo'llashda yordam beradi. Kitobda nazariy bilimlar va amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan keng qamrovli materiallar mavjud.
Asosiy mavzular
- Statistik ma'lumotlarni umumlashtirish va guruhlash. Statistik jadvallar: Ushbu mavzu statistik ma'lumotlarni tasniflash, guruhlash va jadvallar shaklida taqdim etish usullarini o'z ichiga oladi. Unda qatorlar va jadvallar tuzish, ularning turlari hamda statistik kuzatuvlarning asosiy bosqichlari haqida ma'lumot beriladi.
- Statistik ko'rsatkichlar: Bu bobda mutlaq, nisbiy va o'rtacha ko'rsatkichlar, ularning turlari, hisoblash usullari va o'zaro bog'liqligi yoritiladi. Statistik ma'lumotlarni tahlil qilishda qo'llaniladigan turli xil ko'rsatkichlar haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
- O'rtacha kattaliklar: Mavzu o'rtacha kattaliklar, ularning turlari (arifmetik, garmonik, geometrik va boshqalar), ularni hisoblash usullari va qo'llanilish sohalarini o'rganishga bag'ishlangan. Iqtisodiy hodisalarni o'rtacha ko'rsatkichlar orqali tahlil qilishning ahamiyati tushuntiriladi.
- O'zgaruvchanlik ko'rsatkichlari: Ushbu bobda statistik qatorlardagi o'zgaruvchanlikni o'lchash uchun qo'llaniladigan ko'rsatkichlar, jumladan, interval, dispersiya, standart chetlanish va variatsiya koeffitsienti kabi tushunchalar va ularni hisoblash usullari ko'rsatilgan.
- Tanlanma kuzatuvlar: Tanlanma kuzatuvlar nazariyasi, umumiy va tanlanma qatorlar, tanlanma xatoligini aniqlash, ularning turlari va hisoblash usullari tushuntiriladi. Bu bobda kichik guruh ma'lumotlari asosida umumiy xulosalar chiqarishning ahamiyati yoritiladi.
- Korrel'atsion va regressiya tahlili: Mavzu statistik ko'rsatkichlar o'rtasidagi aloqalarni o'rganishga bag'ishlangan. Unda korrel'atsiya va regressiya tahlili usullari, ularning turlari, bog'liqlik darajasini aniqlash va amaliy qo'llanilishi bo'yicha ma'lumotlar keltirilgan.
- Dinamika qatorlari: Ushbu bob dinamika qatorlari, ularning turlari, absolut va nisbiy o'zgarishlar, o'rtacha ko'rsatkichlar, o'zgaruvchanlik ko'rsatkichlari va ularni hisoblash usullarini o'rganishga qaratilgan. Vaqt o'tishi bilan iqtisodiy hodisalarning o'zgarishini tahlil qilish usullari ko'rsatilgan.
- Statistik indekslar: Bob statistik indekslar, ularning turlari (individual, umumiy, agregat, o'rtacha, vaqt bo'yicha, hududiy), ularni hisoblash usullari va iqtisodiy tahlilda qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi.