Хоразм воҳаси ўзбеклари тўй маросимларининг трансформациялашув жараёнлари

Ushbu maqola Xorazm vohasi o'zbeklari to'y marosimlarining transformatsiyalashuv jarayonlarini, ya'ni bu marosimlarning tarixiy rivojlanish bosqichlarini, ulardagi o'zgarishlarni va zamonaviy ko'rinishlarini tahlil qiladi. Muallif Marosimlar har bir hududning iqlimi, tabiati va aholining o'ziga xos xarakteri, ahloqiy-huquqiy qarashlaridan kelib chiqqan holda shakllanishini ta'kidlaydi. Xorazm vohasi aholisining marosimlari, jumladan, farzand tug'ilishi, o'smirlik davri, balog'at yoshi, nikoh to'yi, shuningdek, yosh bilan bog'liq turli marosimlar haqida so'z yuritiladi. Maqolada nikoh to'yining dastlab sovchilikdan boshlanishi, undagi marosimlarning bosqichma-bosqich o'tishi, kelin va kuyovga baxt tilash, shirinliklar tarqatish kabi an'analar bayon etilgan. Shuningdek, "non yopar", "rapida go'ydi", "ko'rpa yiyma", "yigit yeg'nar", "xina yoqar" kabi marosimlar tasvirlangan. Qizning otasining rozi bo'lishi, kelinga to'lanadigan qalin, sarpolar haqida ham ma'lumot beriladi. Maqola zamonaviy davrda to'ylar ijtimoiy hayotda o'ziga xos rol o'ynashini, ammo ba'zi kimsalar tomonidan Yevropa to'ylariga ko'r-ko'rona taqlid qilinishi va buning natijasida ma'naviy tubanlik yuzaga kelayotganini ta'kidlaydi. Mustaqillik tufayli to'ylarning milliy o'zaniga qaytganligi, yosh avlodni tarbiyalashda, milliy ma'naviy merosga hurmat va vatanparvarlik g'oyalarini targ'ib qilishda marosimlarning o'rni muhimligini ta'kidlaydi.

Asosiy mavzular

Xorazm to'y marosimlarining umumiy xususiyatlari: Maqola Xorazm vohasi aholisi marosimlari iqlim, tabiat va xalqning o'ziga xos xarakteriga bog'liqligini ta'kidlaydi. Inson hayotining turli bosqichlari bilan bog'liq marosimlar, jumladan, tug'ilishdan to nikoh va yosh bilan bog'liq marosimlarning o'ziga xosligini ko'rsatadi.
Nikoh to'yi marosimi va uning bosqichlari: Nikoh to'yining sovchilikdan boshlanishi, sovchilarning roli, kelin uyiga borish odati, "o'g'rin patir", "eshik ochar", "ulli patir" kabi marosimlarning o'tkazilishi va bu jarayonlarning kelin va kuyov oilasini bog'lashdagi ahamiyati tushuntiriladi.
To'yga tayyorgarlik va marosimlari: To'yga tayyorgarlik jarayonida "non yopar", "rapida go'ydi", "ko'rpa yiyma", "yigit yeg'nar", "xina yoqar" kabi marosimlarning o'tkazilishi, ularning mazmun-mohiyati, odamlarning bir-biriga mehr-muhabbat va ezgu tilaklar bildirishlari bayon etiladi.
To'y marosimidagi ijtimoiy-iqtisodiy jihatlar: Kelin bahosining balandligi, qalin to'lash, sarpolar berish kabi ijtimoiy-iqtisodiy jihatlar, shuningdek, qizning oilasini rozi qilish zaruriyati haqida ma'lumot beriladi.
Zamonaviy to'ylar va ma'naviy qadriyatlar: Maqolada zamonaviy davrda to'ylarda Yevropa to'ylariga taqlid qilinishi, bu esa ma'naviy tubanlikka olib kelishi, mustaqillik tufayli to'ylarning milliy o'zaniga qaytishi va yoshlar tarbiyasida ma'naviy merosning ahamiyati ta'kidlanadi.