Международная обстановка в Африке и Латинской Америке в 80-х и 90-х годах ХХ века: проблемы решении региональных конфликтов
Ushbu maqolada XX asrning 80-90 yillarida Afrika va Lotin Amerikasi mintaqalaridagi xalqaro vaziyat va mintaqaviy nizolarni hal qilish muammolari tahlil qilinadi. Qayd etilishicha, Ikkinchi jahon urushi yakunlangandan so'ng dunyo ikki qutbli tizimga asoslangan Yalta- Potsdam tizimi asosida tashkil topdi. AQSH va SSSR jahon arenasida hukmronlik qilib, ularning orbitasiga turli mintaqalar va mamlakatlar tortilgan. 1985-1991 yillarda xalqaro tizim kooperativ ikki qutblilik shaklini ola boshladi, 1991 yildan keyin esa ikki qutbli tizim tanazzulga yuz tutdi. Bu holat jahonning turli mintaqalaridagi xalqaro munosabatlar xarakteriga katta ta'sir ko'rsatdi. Maqolada xususan Lotin Amerikasi va Afrikadagi mintaqaviy nizolarni hal qilishga bo'lgan qarashlardagi o'zgarishlar, jumladan, «Kontadora» guruhi va uning faoliyati, Markaziy Amerikadagi inqirozning «Eskupulas-2» kelishuvi bilan asosiy qismining hal etilishi, shuningdek, Angoladagi fuqarolar urushini tugatishga qaratilgan sa'y-harakatlar va bu jarayonning murakkabliklari batafsil yoritilgan. Nizo davrida superpowerlarning mintaqaviy mojarolarga ta'siri va ularni hal qilishda tutgan o'rni ham tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Xalqaro vaziyatning o'zgarishi: Ikkinchi jahon urushidan keyin shakllangan ikki qutbli xalqaro tizimning (Yalta-Potsdam) tanazzuli va 1985-1991 yillardagi kooperativ ikki qutblilikning rivojlanishi hamda 1991 yildan keyin bu tizimning tugatilishi xalqaro munosabatlarga va mintaqaviy nizolarga ta'sir ko'rsatganligi haqida.
- Lotin Amerikasidagi mintaqaviy nizolar: Lotin Amerikasi mamlakatlarining 1982 yilgi urushdan so'ng mintaqadagi konfliktlarning sabablari haqidagi qarashlarining o'zgarishi. Xususan, Markaziy Amerikadagi inqirozni hal qilishda «Kontadora» guruhining tashkil topishi va uning faoliyati, shuningdek, «Eskupulas-2» kelishuvi asosida tinchlik o'rnatishga qaratilgan sa'y-harakatlar tahlil qilinadi.
- Afrikadagi mintaqaviy nizolar: Afrikada mintaqaviy nizolarni hal qilishga bo'lgan munosabatlardagi o'zgarishlar, xususan, AQSHning Afrika qit'asidagi ba'zi antipaxtit hokimiyat guruhlarini qo'llab-quvvatlashi va Angoladagi fuqarolar urushini tugatish bo'yicha SSSR va AQSH hamkorligida olib borilgan muzokaralar va bu jarayondagi qiyinchiliklar, shuningdek, UNITA bilan tuzilgan kelishuvlar va ularning buzilishi haqida ma'lumot beriladi.