Нақд пулсиз ҳисоб-китобларнинг шаклларини фуқаролик-ҳуқуқий тартибга солишга оид қонунчиликни такомиллаштириш

Ushbu maqola O‘zbekiston Respublikasida joriy qilingan naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini tartibga soluvchi fuqarolik-huquqiy qonunchilikni tahlil qiladi. Avvalo, amaldagi qonun hujjatlarida, xususan, Fuqarolik Kodeksi (FK) va "O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risidagi" Nizomda mavjud bo‘lgan nomuvofiqliklar va ziddiyatlar ko‘rsatib o‘tilgan. Maqolada asosiy e’tibor to‘lov topshiriqnomalari, akkreditiyvlar va cheklar bilan hisob-kitob qilishdagi huquqiy jihatlarga qaratilgan. Muallifning fikricha, ushbu nomuvofiqliklarni bartaraf etish uchun qonun hujjatlarini bir xil talqin qilish va qo‘llashni ta’minlash hamda tizimni yanada takomillashtirish zarur. Shuningdek, qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash masalasiga ham to‘xtalib o‘tilgan.

Asosiy mavzular

Naqd pulsiz hisob-kitoblar qonunchiligidagi nomuvofiqliklar: Fuqarolik kodeksi (FK) va "O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risidagi" Nizom o‘rtasidagi nomuvofiqliklar, jumladan, to‘lov topshiriqnomalarini ijroga qabul qilish va boshqa masalalarda aniqlangan ziddiyatlar tahlil qilingan.
To‘lov topshiriqnomalari bilan hisob-kitob qilish: FK 793-moddasi va Nizomning 31-bandi o‘rtasidagi nomuvofiqliklar, xususan, "ijroga qabul qilish" va "qabul qilish" atamalarining farqlari hamda FK 793-moddasi 2-qismini takomillashtirish bo‘yicha takliflar berilgan.
Akkreditiyvlar bilan hisob-kitob qilish: FK va Nizomda akkreditiyvlar bilan hisob-kitob qilish tartibining ketma-ketligi, shuningdek, "bank-emitent" va "ijrochi bank" kabi atamalardan foydalanishdagi farqlar ko‘rsatib o‘tilgan va ularni bir xil qilish bo‘yicha takliflar berilgan.
Cheklar bilan hisob-kitob qilish: FK 807-moddasi va Nizomning 97-bandi o‘rtasidagi cheklar tushunchasiga berilgan ta’riflardagi farqlar hamda bu nomuvofiqlikni bartaraf etish bo‘yicha tavsiyalar keltirilgan.
Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash: Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning qonuniy asosda amalga oshirilishi lozimligi va xorijiy mamlakatlarda bu boradagi tajriba haqida qisqacha ma’lumot berilgan.