Договорное регулирование государственного частного партнерства
Ushbu ishda magistrant ТГЮУ Файзуллаев Жахонгир «Davlat-xususiy sherikchiligini boshqarish bo'yicha shartnomaviy huquqiy tartibga solish» mavzusida tadqiqot olib borgan. Maqolada jahon iqtisodiyotida oxirgi uch o'n yillikda texnik va tashkiliy o'zgarishlar, davlatning moliyaviy imkoniyatlarining cheklanganligi sharoitida infratuzilmani rivojlantirish va davlat xizmatlarini ko'rsatishda davlat-xususiy sherikchiligi (DXSh)ning muhimligi ta'kidlangan. DXShning mohiyati, uning afzalliklari, infratuzilma loyihalarida qo'llanilishi, xususan, O'zbekistonda DXShni tartibga soluvchi qonunchilik, xususan, «Konsessiyalar to'g'risida»gi Qonun hamda boshqa normativ-huquqiy hujjatlar tahlil qilingan. Shuningdek, O'zbekistonda DXShni rivojlantirishning dolzarb masalalari va istiqbolli yo'nalishlari, jumladan, ijtimoiy soha (ta'lim, sog'liqni saqlash) va boshqa sohalarda ham DXSh loyihalarini amalga oshirish imkoniyatlari ko'rib chiqilgan. Maqolada mamlakatimizda investitsiyaviy jozibadorlikni oshirish va DXShni yanada rivojlantirish uchun qonunchilikni takomillashtirish zarurati qayd etilgan.
Asosiy mavzular
- Davlat-xususiy sherikchiligi (DXSh)ning mohiyati va ahamiyati: Maqolada DXShning jahon iqtisodiyoti va davlat boshqaruvidagi o'rni, ayniqsa infratuzilmani rivojlantirish va davlat xizmatlarini ko'rsatishda uning muhimligi, moliyaviy cheklovlar sharoitida xususiy sektorni jalb qilish zarurati tushuntirilgan. DXSh - bu davlat va xususiy sektor o'rtasida jamoat uchun xizmatlar ko'rsatish yoki ishlarni bajarish bo'yicha rasmiy jamoat shartnomasi bo'lib, unda xatarlar, daromadlar va majburiyatlar barcha ishtirokchilar uchun umumiy hisoblanadi.
- O'zbekistonda DXShni huquqiy tartibga solish: Ushbu bo'limda O'zbekiston Respublikasida DXShning huquqiy asoslari, jumladan, «Konsessiyalar to'g'risida»gi Qonun, shuningdek, xususiylashtirish, tabiiy monopoliyalar, raqobat, xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va ijtimoiy-iqtisodiy infratuzilmaning ayrim tarmoqlarini isloh qilishga oid milliy qonunchilikning ahamiyati ko'rib chiqilgan. Konsessiyalar O'zbekistonda DXShning asosiy shakllaridan biri ekanligi ta'kidlangan.
- DXSh loyihalarining qo'llanilish sohasi va istiqbollari: Maqolada DXShning turli sohalarda, jumladan, infratuzilma, sanoat, ijtimoiy soha (ta'lim, sog'liqni saqlash), ko'chmas mulk qurilishi, sanatoriy-kurort xizmatlari kabi yo'nalishlarda qo'llanilishi muhokama qilingan. O'zbekistonda ijtimoiy sohada DXShning qo'llanilishidagi cheklangan tajribaga qaramay, ta'lim sohasida qo'shma oliy ta'lim muassasalari (Westminster XMT) tashkil etish, o'quv adabiyotlarini nashr etish, maktabgacha ta'lim muassasalarini tashkil etish kabi istiqbolli loyihalar ko'rsatilgan.
- Investitsiyalar va risklarni boshqarish: Maqolada investitsiyalar jalb qilish va risklarni boshqarish masalalariga to'xtalib o'tilgan. Xorijiy investorlar uchun huquqiy kafolatlarning mavjudligi, xususan, investitsiya kiritilgan kundan boshlab o'n yil davomida investitsiya sharoitlarini yomonlashtiruvchi qonunchilikning qo'llanilmasligi haqidagi kafolatlar tilga olingan. Shuningdek, neft va gaz qazib olish bo'yicha mahsulotni taqsimlash to'g'risidagi bitimlar (MTB) DXShning samarali shakli ekanligi va ularga doir qonunchilikning mavjudligi ta'kidlangan.