Пути решения проблемы сбора твердых бытовых отходов в жилых массивах города
Ushbu maqola shaharlardagi turar-joy massivlarida qattiq maishiy chiqindilarni (QMC) yig'ish muammolarini hal etish yo'llarini ko'rib chiqadi. Maqolada QMCning tarkibi va hajmi, ularning O'zbekistonda hosil bo'lishi va yo'nalishlari, shuningdek, uni boshqarishning samarali usullari haqida ma'lumot berilgan. Xususan, aholi tomonidan chiqindilarni o'z oilalarida saralash tizimini joriy etish, bu borada aholi madaniyatini oshirishga qaratilgan dasturlar ishlab chiqish va bu jarayonni rag'batlantirish taklif etiladi. Shuningdek, organik chiqindilardan yoqilg'i gazi (biogaz) olish texnologiyasi va uning qo'llanilishi yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Qattiq maishiy chiqindilarning shakllanishi va hajmi: Maqolada turar-joylarda har kuni turli xil qattiq maishiy chiqindilar hosil bo'lishi, ularning shakllanishi va hajmi mamlakat, hudud, mavsum va boshqa ko'plab omillarga bog'liqligi ta'kidlangan. O'zbekistonda kunlik 20 ming tonnadan ortiq QMC hosil bo'lishi va ularning aksariyat qismi foydalanilmay poligonlarga tashlanishi haqida ma'lumot berilgan.
- QMCni boshqarishning taklif etilayotgan usuli: Mualliflar aholi tomonidan chiqindilarni o'z oilalarida, ya'ni hosil bo'lish bosqichidayoq saralashni (klassifikatsiyalashni) joriy etishni taklif etadi. Buning uchun aholi orasida tushuntirish ishlari olib borish, maxsus konteynerlar o'rnatish va saralashda faol qatnashgan oilalarni rag'batlantirish zarurligi aytib o'tilgan.
- Organik chiqindilardan biogaz olish: Qo'shimcha ravishda, maqolada uy xo'jaliklarida hosil bo'ladigan organik chiqindilardan (oziq-ovqat qoldiqlari, meva-sabzavot po'stlog'i va boshqalar) yoqilg'i gazi (biogaz) olish usuli tushuntirilgan. Bu jarayon maxsus texnologiya asosida amalga oshirilib, olingan biogaz mini-texnologiyalar, nonvoyxonalar va boshqa xizmat ko'rsatish obyektlarida issiqlik manbai sifatida ishlatilishi mumkinligi qayd etilgan.