Zamonaviy tabbiyot bilimlari konsepsiyalari
Ushbu kitobda zamonaviy tabiiyot bilimlari konsepsiyalari, fanlar tizimi va ularning xususiyatlari, tabiatshunoslik tarixi, fan-texnika inqilobi va uning tabiatshunoslikdagi ahamiyati, mexanik fizikadan kvant fizikasigacha, materiya tashkillanishining tuzilishi sathlari, osmon jismlari va ularning Yerdagi jarayonlarga ta'siri, kimyo fanining tabiiyot bilimlardagi o'rni va roli, yerda jonli tabiat to'g'risida hozirgi zamon tabiatshunosligi, zamonaviy genetika va uning vazifalari, kibernetika, sinergetika, olam tuzilishi modellari, tabiat. Tabiatdagi tartib va tartibsizlik, tabiat muvozanatining Orol muammosi natijasida o'zgarib borishi va uni bartaraf etish yo'llari, Tabiatni muhofaza qilish, Biosfera, noosfera va insoniyat, Ekologiya fani, ekologik muammolar, globallashlarishdan so'z boradi.
Asosiy mavzular
- Zamonaviy tabiiyot bilmilari konsepsiyalari: Fanning asosiy maqsadi, fanlar tizimdagi oʻrni va tabiiy bilimlarning rivojlanish bosqichlari.
- Fanlar tizimi va ularning xususiyatlari: Fanlar tasnifi va ilmiy yoʻnalishlarga koʻra guruhlarga ajratish.
- Tabiatshunoslik tarixi: Qadimgi dunyoda ilm-fan, Yunoniston naturfaylasuflari, Oʻrta Osiyo allomalarining fan taraqqiyotidagi oʻrni va Yevropaning tabiiy-ilmiy fikri.
- Fan texnika inqilobi va uning tabiatshunoslikdagi ahamiyati: Fan va texnikaning oʻzaro aloqadorligi hamda ilm-fanning shakllanishi. Ilmiy tadqiqot usullari va fan-texnika taraqqiyoti.
- Mexanik fizikadan-kvant fizikasigacha: Fizika fanining asoslari, mexanika, kvant mexanikasi va relyativistik fizika.
- Materiya tashkillanishining tuzilishi sathlari: Mikro-, makro- va megadunyolar.
- Osmon jismlari va ularning Yerdagi jarayonlarga ta'siri: Quyosh sistemasining planetalari, galaktikalar va Metagalaktika.
- Kimyo fanining tabiiyot bilimlardagi oʻrni va roli: Tabiatning kimyoviy tavsifi, rivojlanish bosqichlari va kimyoviy reaksiyalar.
- Yerda jonli tabiat toʻgʻrisida hozirgi zamon tabiatshunosligi: Yerda hayotning paydo boʻlishi, biologik evolyutsiya va tabiiy tanlanish.
- Zamonaviy genetika va uning vazifalari: Genetika fani, irsiyat qonunlari, DNK va biologiyaning rivojlanishidagi xizmatlari.
- Kibernetika. Sinergetika. Olam tuzilishi modellari: Kibernetika va EHMlarning yaratilishi, yangi ilmiy-metodologik vositalar.
- Tabiat. Tabiatdagi tartib va tartibsizlik: Tabiatning moddiy jihatlari, tabiiy va antropogen omillar.
- Tabiat muvozanatining Orol muammosi natijasida oʻzgarib borishi va uni bartaraf etish yo'llari: Orol muammosining kelib chiqish sabablari va salbiy oqibatlari.
- Biosfera, noosfera va insoniyat: Biosfera, noosfera va insoniyat oʻrtasidagi aloqalar.
- Ekologiya fani. Fanning maqsadi va vazifalari: Ekologiya fani va uning ahamiyati.
- Ekologik muammolar. Globallashtirish – XXI asr muammosi: Globallashuvning insoniyatga taʼsiri, sayyoramizning ekologik holatiga oid.