Хусусий мулк ҳуқуқини мустаҳкам ҳимояси
Ushbu taqdimot O‘zbekiston Respublikasida xususiy mulk huquqini himoya qilishning huquqiy, nazariy va amaliy jihatlarini, xususan uning konstitutsiyaviy asoslarini, fuqarolik-huquqiy himoya qilish usullarini va ushbu himoya mexanizmlarining O‘zbekiston Respublikasi fuqarolik qonun hujjatlarida o‘z ifodasini topishini tahlil qiladi. Maqolada mulkiy huquqlarni himoya qilishning umumiy nazariy masalalari, shuningdek, mulkiy huquqlarning xususiy mulk huquqi sifatida himoya qilinishining o‘ziga xos jihatlari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Xususiy mulk huquqini himoya qilishning ahamiyati: Shaxsning mulkiy huquqlari uning subyektiv huquqlari hisoblanadi va ular ob'ektiv huquq normalarida o‘z ifodasini topadi. Xususiy mulk huquqini himoya qilish deganda, huquqlarning normal amalga oshirilishini ta'minlovchi chora-tadbirlar yig'indisi tushuniladi. Bu chora-tadbirlarga huquqiy, iqtisodiy, siyosiy va boshqa tadbirlar kiradi.
- Xususiy mulk huquqining konstitutsiyaviy asoslari: O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 36-moddasida har bir shaxs mulkdor bo‘lishga haqli ekanligi belgilangan. Bu norma mulkiy mulkka nisbatan xojalik hukmronligini qo‘lga kiritishga nisbatan qonuniy harakatlarga har qanday to‘siqni rad etishni nazarda tutadi. Konstitutsiyaning 53-moddasiga muvofiq, xususiy mulk boshqa mulk shakllari kabi daxlsiz va davlat himoyasida.
- Xususiy mulk huquqini himoya qilish usullari: Fuqarolik kodeksining 164-moddasida mulk huquqini, xususan xususiy mulkni himoya qilishga qaratilgan eng muhim qoidalar belgilangan. Shu jumladan, mulk huquqi shaxsning o‘ziga qarashli mol-mulkka o‘z xohishi bilan va o‘z manfaatlarini ko‘zlab egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf etish huquqidan iborat. Mulk huquqi muddat sizdir.
- Fuqarolik huquqlarni himoya qilish yo‘llari: Fuqarolik kodeksining 11-moddasiga muvofiq, fuqarolik huquqlari quyidagi yo‘llar bilan himoya qilinadi: huquqni tan olish; huquq buzilishidan oldingi holatni tiklash va huquqni buzadigan yoki uning buzilishi xavfini tug‘diradigan harakatlarning oldini olish; bitimni haqiqiy emas deb topish va uning haqiqiy emasligi oqibatlarini qo‘llash va boshqalar.