ФОРМИРОВАНИЕ БИНАРНЫХ КЛАСТЕРОВ В РЕШЕТКЕ КРЕМНИЯ И ИССЛЕДОВАНИЕ ИХ ФОТОЭЛЕКТРИЧЕСКИХ СВОЙСТВ

Ushbu maqolada kremniy (Si) yarim o'tkazgichlarida ikki xil atomli (binar) nanoagregatlar (klasterlar) hosil qilish va ularning fotoelektr xususiyatlari o'rganilgan. Tadqiqot mualliflari III-V, II-VI va o'tish elementlari hamda VI guruh elementlari ishtirokidagi binar klasterlarni "past haroratli" legirovka qilish usuli bilan shakllantirish mumkinligini ko'rsatib berishadi. Maqolada bunday klasterlarning kremniy kristall panjarasidagi sp3 bog'lanishlarini buzmasligi, ularning elektr neytralligi va keng spektrdagi yorug'likni yutish imkoniyati ta'kidlangan. Bu esa keng spektrli mintaqada ishlaydigan yuqori sezgir fotopriyomniklar yaratishga zamin yaratadi. Si2Ga-Sb+, Si2Ni-Se++, Si2Zn-Se++ kabi binar klasterlarning kremniydagi spektral fotoelektrik o'tkazuvchanligi ko'rsatilgan.

Asosiy mavzular

Binar klasterlar hosil qilish: Maqolada III-V, II-VI va o'tish elementlari hamda VI guruh elementlari ishtirokidagi binar klasterlarni "past haroratli" legirovka qilish usuli bilan kremniy yarim o'tkazgichlarida hosil qilish usullari ko'rib chiqiladi. Termodinamik sharoitlar legirovka elementlarining elektro-fizik va kimyoviy xususiyatlari hamda diffuziya koeffitsientlari bilan belgilanadi.
Binar klasterlarning fotoelektr xususiyatlari: Kremniyga kiritilgan binar klasterlarning fotoelektr xususiyatlari o'riganilgan. Bunday klasterlar kremniy kristal panjarasini buzmaydi va elektr neytral bo'ladi. Ularning keng spektrdagi yorug'likni yutish qobiliyati yuqori sezgir fotopriyomniklar yaratishga imkon beradi. Maqolada Si2Ga-Sb+, Si2Ni-Se++, Si2Zn-Se++ kabi klasterlarning spektral fotoelektrik o'tkazuvchanligi grafiklar yordamida ko'rsatilgan.
Nanoagregatlar va ularning qo'llanilishi: Maqolada nanoagregatlar (klasterlar) hosil qilish va ularning yarim o'tkazgich materiallar xususiyatlarini yaxshilashdagi ahamiyati ta'kidlangan. Binar klasterlar bilan boyitilgan kremniy optoelektronika va fotoenergetika sohalarida yangi imkoniyatlar yaratishi mumkinligi ko'rsatib o'tilgan.