Худудий рекреация тизимларининг айрим назарий масалалари
Ushbu maqola hududiy rekreatsiya tizimlarining nazariy masalalarini o'rganadi. Reksreasiya geografiyasi fan sifatida XX asrning ikkinchi yarmida rivojlangan va uning rivojlanishiga ko'plab olimlar hissa qo'shgan. Maqolada hududiy rekreatsiya tizimlarining obyekti, vazifalari, rivojlanishiga ta'sir etuvchi turli fanlar (tibbiyot, iqtisodiyot, psixologiya, sotsiologiya va boshqalar) bilan bog'liqligi, shuningdek, ushbu tizimlarning turlari (davolash, sog'lomlashtiruvchi, sport, bilish) va ularning xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan. Xususan, davolash rekreatsiyasining muhimligi, uning tibbiy omillar (mineral suvlari, iqlim sharoiti) bilan bog'liqligi hamda tibbiyotning "kurortologiya" sohasi bilan aloqadorligi yoritilgan. Maqolada shuningdek, hududiy rekreatsiya tizimlarini geografik jihatdan o'rganishda iqtisodiy geografiya va aholi geografiyasi bilimlarining ahamiyati ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Reksreasiya geografiyasi fan sifatida: Reksreasiya geografiyasi – insonlarning sog'ligini tiklash va mustahkamlashga xizmat qiluvchi ijtimoiy geografiya sohasi bo'lib, XX asrning ikkinchi yarmidan rivojlana boshlagan. Ushbu fanning rivojlanishida bir qator olimlar, jumladan A.P.Avtsin, A.D.Lebedov, V.S.Pereobrajenksiy va boshqalar muhim rol o'ynagan.
- Hududiy rekreatsiya tizimlari: Hududiy rekreatsiya tizimlari rekreasiya geografiyasining tadqiqot obyekti hisoblanadi. Ularning rivojlanishi va shakllanishi bilan bog'liq qonuniyatlarni o'rganish ushbu fanning asosiy vazifasidir. Tadqiqotlarda geografiya fanlari bilan bir qatorda tibbiyot, iqtisodiyot, psixologiya, sotsiologiya va boshqa fanlar ham muhim o'rin tutadi.
- Reksreasiya va sog'lomlashtirish: Reksreasiya va sog'lomlashtirish – insonlarning jismoniy, ruhiy va aqliy jihatlarini tiklashga xizmat qiladi. Hududiy rekreasiya tizimlarining asosiy turlari davolash, sog'lomlashtiruvchi, sport va bilish (anglash)dir. Davolash rekreasiyasi, ayniqsa, tibbiy omillar (mineral suvlari, balchiq, iqlim sharoiti) yordamida amalga oshiriladi.
- Reksreasiya geografiyasining ahamiyati: Reksreasiya geografiyasi insonning tabiat va madaniy boyliklardan foydalangan holda jismoniy va ma'naviy rivojlanishini ta'minlaydi. Bu turda ekskursiyalar orqali tarixiy-madaniy yodgorliklarni o'rganish muhim ahamiyat kasb etadi. Samarqand, Buxoro, Xiva kabi shaharlar madaniy anglash tipi uchun misol bo'la oladi.