Insoniyatni elektr energiya bilan taminlashda shamol energiyasining o’rni
Ushbu maqola insoniyatni elektr energiya bilan ta'minlashda shamol energiyasining muhim o'rnini tahlil qiladi. Maqolada atmosfera jarayonlarining energiya manbai sifatida shamolning shakllanishi, uning xarakteristikasi (tezlik va yo'nalish), shamolning kuchiga ta'sir etuvchi omillar, shamolning iqlimga va ob-havoga ta'siri atroflicha yoritilgan. Shuningdek, shamolning qadimgi energiya manbai ekanligi, uning texnologiyadagi rivojlanishi, elektr energiya ishlab chiqarishda qo'llanilishi, jumladan, shamol tegirmonlari va stansiyalarining tarixi, ularning zamonaviy qo'llanilishi va kelajakdagi potensiali haqida batafsil ma'lumot berilgan. Maqolada shamol energiyasining iqtisodiy va ekologik ahamiyati hamda dunyo mamlakatlarida uning qo'llanilishi bo'yicha statistik ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Shamolning shakllanishi va xarakteristikasi: Atmosfera jarayonlarining energiya manbai quyosh hisoblanadi. Quyosh nuri natijasida Yer yuzasida issiqlik energiyasi hosil bo'ladi va bu sayyoramizda atmosferaning umumiy sirkulyatsiyasiga olib keladi. Havoning gorizontal harakati shamol deyiladi. Shamol tezligi va yo'nalishi bilan xarakterlanadi. Shamolning jismlarga ta'sir kuchi uning kuchi deyiladi. Bosimlar orasidagi farq qanchalik katta bo'lsa, shamol shunchalik kuchli bo'ladi. Shamolning yo'nalishi Bofort shkalasi bo'yicha baholanadi.
- Shamolning iqlim va ob-havoga ta'siri: Shamol iqlim va ob-havoning asosiy ko'rsatgichi hamda atrof-muhitni tashkil etuvchi omil hisoblanadi. Kuchli shamollar tuproq eroziyasi, changli bo'ronlar, suv havzalaridagi to'lqinlar va tofonlarga sabab bo'lishi mumkin.
- Shamol energetikasi va uning tarixi: Shamol - qadimiy energiya manbalaridan biri. Shamol texnikasi va undan foydalanish asoslari o'rganiladi. Shamol tegirmonlari mil. avv. II-I asrlarda paydo bo'lgan. 1890-yilda Daniyada birinchi shamol elektr stansiyasi qurilgan. 1908-yilga kelib, 5-25 kVt quvvatdagi stansiyalar ko'paygan.
- Shamol energiyasidan foydalanishning zamonaviy bosqichlari: Neft inqirozi sababli shamol energiyasiga qiziqish ortgan. 1980-yillardan boshlab shamol energiyasidan foydalanishning 3 yo'nalishi shakllangan: kam quvvatli, o'rtacha quvvatli va yuqori quvvatli shamol agregatlari ishlab chiqarish. Hozirgi kunda dunyoning ko'plab mamlakatlari shamol energiyasidan foydalanmoqda, xususan, Germaniya, Ispaniya, AQSH, Hindiston va Daniya bunga misol bo'la oladi.
- Shamol energiyasining kelajagi: 2050-yilga kelib, shamol energiyasi sayyoramiz elektr energiyasining uchdan bir qismini tashkil etishi kutilmoqda. Shamol energiyasi zaxirasi katta va inson iste'molidagi energiyaning asosiy qismini tashkil qiladi. Shamol elektr stansiyalari katta foyda keltirmoqda va ekologik muammolarni ham hisobga olish kerak.