Электромагнит майдонларнинг табиий ва техноген жараёнлар билан боғлиқ вариациялари
Ushbu avtoreferat O'zbekistonda seysmik faol hududlardagi elektromagnit maydonlarning tabiiy va texnogen jarayonlar bilan bog'liq o'zgarishlarini tadqiq etishga bag'ishlangan. Tadqiqotda seysmik xavfsizlikni ta'minlash, zilzilalarni prognoz qilishning uslubiy va amaliy masalalariga bag'ishlangan muhim ilmiy natijalar keltirilgan. Geomagnit maydonning tabiiy va texnogen omillar ta'sirida o'zgarishini tahlil qilish, ayniqsa, seysmik hodisalar oldidan namoyon bo'ladigan elektromagnit anomaliyalarni aniqlashga alohida e'tibor qaratilgan. Tadqiqotda qo'llanilgan usullar, olingan natijalar va ularning ilmiy hamda amaliy ahamiyati keng yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Seysmik xavfsizlik va zilzilalarni prognoz qilish: Hozirgi kunda seysmik xavfni baholash va zilzilalarni prognoz qilish dunyo miqyosidagi dolzarb muammolardan hisoblanadi. Ushbu tadqiqotda zilzila darakchilarini aniqlashga qaratilgan ilmiy izlanishlar, ayniqsa, elektromagnit maydon o'zgarishlariga asoslangan prognozlash usullari ko'rib chiqiladi.
- Elektromagnit maydonlar va ularning o'zgarish sabablari: Tadqiqotda yer elektromagnit maydonlarining tabiiy va texnogen jarayonlar bilan bog'liq o'zgarishlari, jumladan, geomagnit maydonning variatsiyalari hamda ularning seysmik hodisalar bilan aloqadorligi o'rganilgan. Shuningdek, texnogen ob'ektlar (suv omborlari, gaz konlari) ta'sirida yuzaga keladigan elektromagnit anomaliyalarga alohida e'tibor qaratilgan.
- Tadqiqot usullari va ilmiy natijalar: Tadqiqotda zamonaviy geofizik usullar, jumladan, magnitometrik va elektrometrik kuzatuvlar qo'llanilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning geodinamik poligonlarida olingan ma'lumotlarga asoslangan bo'lib, ular seysmiklikni prognozlashda muhim ahamiyat kasb etadi.
- Ilmiy va amaliy ahamiyat: Ushbu tadqiqotning ilmiy ahamiyati shundaki, u elektromagnit maydonlar va seysmik hodisalar o'rtasidagi murakkab aloqadorlikni ochib beradi. Amaliy ahamiyati esa seysmik xavfsizlikni ta'minlash va zilzilalarni prognozlash tizimlarini takomillashtirishga qaratilgan.