Вермикулитни енгил бетонларда кўллаш истиқболлари
Ushbu maqola Oʻzbekistonda yangi turar-joy va sanoat binolarini qurishda zamonaviy, energiya tejamkor, engil va arzon qurilish materiallari, xususan, vermikulitdan foydalanishning istiqbollarini yoritib beradi. Maqolada mahalliy xomashyo va ikkilamchi resurslardan foydalanishning muhimligi taʼkidlanib, ayniqsa, uy-joy qurilishida energiyani tejash maqsadida vermikulit qoʻshilgan engil betonlardan foydalanish samarasizligi ilmiy jihatdan asoslab berilgan. Vermikulitning xususiyatlari, kimyoviy tarkibi, ekologik xavfsizligi va issiqlik izolyatsiya materiallari sifatida qoʻllanilishi atroflicha koʻrib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish va mavzuning dolzarbligi: Oʻzbekistonda yangi turar-joy va sanoat binolariga boʻlgan talabning ortishi, natijada zamonaviy, energiya tejamkor, engil va arzon qurilish materiallariga ehtiyoj sezilayotgani haqida soʻz boradi. Mahalliy xomashyo va ikkilamchi resurslardan foydalangan holda qurilish materiallari ishlab chiqarishning dolzarbligi taʼkidlanadi.
- Engil betonlar va vermikulitdan foydalanish: Uy-joy qurilishida energiyani tejash maqsadida engil betonlardan foydalanishning samaradorligi koʻrsatiladi. Engil betonlar uchun mahalliy xomashyo va tabiiy hamda sunʼiy toʻldiruvchilardan foydalanish ilmiy asoslari bayon etilgan. Xususan, vermikulit toʻldiruvchi sifatida koʻrib chiqilgan.
- Vermikulitning xususiyatlari va kimyoviy tarkibi: Vermikulitning lotincha maʼnosi, u geoslyudalarga mansubligi, qatlamli tuzilishi va ikki marta olinganligi haqida maʼlumot beriladi. Ekologik xavfsizligi, yongʻinga chidamliligi, yuqori issiqlik va shovqin izolyatsiyasi xususiyatlari sanab oʻtiladi. Vermikulitning kimyoviy formulasi va uning tarkibidagi oksidlarning foiz miqdori jadvalda keltirilgan.
- Vermikulitning issiqlik izolyatsiya materiallari sifatida qoʻllanilishi: Vermikulitning tolasimon gʻovakliligi uni ajoyib toʻldiruvchi sifatida ishlatishga imkon berishi, shuningdek, uning issiqlik oʻtkazuvchanlik koeffitsiyenti pastligi tufayli issiqlik izolyatsiya materiali sifatida qoʻllanilishiga sabab boʻlishi tushuntiriladi. Vermikulitning chirimasligi va ishqorlar taʼsiriga berilmasligi uni engil betonlarda qoʻllash uchun qulay ekanligi qayd etiladi.
- Foydalanilgan adabiyotlar: Maqolada keltirilgan maʼlumotlarni asoslash uchun Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining tegishli qarorlari va boshqa ilmiy-texnik adabiyotlar keltirilgan.