Ўзбекистон шароитида ер ости сувларининг физикавий-кимявий хоссалари ва ифлосланиши.
Ushbu maqola O‘zbekiston sharoitida yer osti suvlarining fizika-kimyoviy xossalari va ularning ifloslanishiga bag'ishlangan. Unda yer osti suvlarining tasnifi, hosil bo‘lish sabablari, har xil turlari (sho‘rlangan, chuchuk), ularning tarkibi, sifati, suv o‘tkazuvchanlik xususiyatlari, gidrogeologik qidiruv ishlari, gidroizogips chiziqlari va ularning ahamiyati batafsil yoritilgan. Yer osti suvlarining mavsumiy va yillik o‘zgarishlariga ta’sir etuvchi omillar, zaxiralari, ulardan foydalanish, suv tejash va ifloslanishning oldini olish bo‘yicha ma’lumotlar berilgan. Shuningdek, O‘zbekiston viloyatlari bo‘yicha yer osti suvlaridan foydalanish hajmlari va ularning ifloslanish darajasi tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Yer osti suvlari tasnifi va xossalari: Yer osti suvlarining hosil bo‘lishi, joylashishi bo‘yicha tasnifi (sho‘rlangan, chuchuk), ularning harorati, rangi, hidi, mazasi, zichligi kabi fizika-kimyoviy xossalari bayon etilgan. Yuzaki suvlar, grunt suvlarining hosil bo‘lishi va ularning xususiyatlari tushuntirilgan.
- Gidrogeologik qidiruv va gidroizogips: Qurilish joylarida yer osti suvlarining chuqurligini aniqlash usullari, gidroizogips chiziqlarining tuzilishi va ularning ahamiyati haqida ma’lumot berilgan. Gidroizogips xaritasi yordamida yer osti suvlari oqimi yo‘nalishini aniqlash usullari tushuntirilgan.
- Yer osti suvlari rejimi va zaxiralari: Yer osti suvlarining mavsumiy va yillik o‘zgarishlariga ta’sir etuvchi omillar, ularning rejimini o‘rganish usullari, O‘zbekiston bo‘yicha yer osti suvlarining tasdiqlangan zaxiralari va ulardan foydalanish maqsadlari bo‘yicha taqsimlanishi haqida ma’lumot berilgan.
- Yer osti suvlarining ifloslanishi: O‘zbekiston sharoitida yer osti suvlarining ifloslanish sabablari, ifloslanish manbalari (qishloq xo‘jaligi, sanoat, kommunal xo‘jalik), ifloslanishning hududiy xususiyatlari va uning oqibatlari tahlil qilingan. Yer osti suvlarining sifati yomonlashuviga sabab bo‘layotgan omillar aniqlangan.