Ekinlarni tomchilatib sug‘orishda suvdan foydalanish samaradorligi
Ushbu bitiruv malakaviy ishi O'zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo'jaligi vazirligi, Toshkent davlat agrar universiteti, Dehqonchilik va melioratsiya asoslari kafedrasi tomonidan taqdim etilgan. Unda Axmedov Atxam Furqatovich tomonidan ekinlarni tomchilatib sug'orishda suvdan foydalanish samaradorligi mavzusi o'rganilgan. Ishda O'zbekistonda qishloq xo'jaligida yer va suv resurslaridan yanada samarali foydalanish masalalari ko'tarilgan. Shuningdek, sug'orish usullari, tomchilatib sug'orish tizimi, uning afzalliklari va kamchiliklari, qo'llash sharoitlari, tarkibiy qismlari va undan foydalanish usullari batafsil yoritilgan. Ilmiy manbalar asosida tahlillar qilingan va xulosalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Kirish qismida Oʻzbekistonda qishloq xoʻjaligida yer va suv resurslaridan samarali foydalanishga qaratilgan qonun va qarorlar haqida maʼlumot beriladi. Suv taʼminoti muammosi, suv resurslaridan tejamli foydalanish zarurati va bu boradagi vazifalar koʻrsatiladi.
- Adabiyotlar sharhi: Bu boʻlimda mavzuga oid adabiyotlar tahlil qilinadi. Suv resurslarining tanqisligi, sugʻorish tizimlaridagi isrofgarchilik, suvdan foydalanish samaradorligini oshirish yoʻllari, Orol dengizi muammosi va boshqa ekologik masalalar haqida maʼlumotlar keltiriladi. Sugʻorish usullari va texnikalarini takomillashtirish, suvni tejash va hosildorlikni oshirishga qaratilgan tadqiqotlar sharh qilinadi.
- Asosiy qism: Asosiy qismda ekinlarni sugʻorish usullari va texnikalari, jumladan, yer yuzasidan, yomgʻirlatib, tuproq orasidan, tomchilatib sugʻorish usullari batafsil koʻrib chiqiladi. Ularning qoʻllanilish maqsadlari, sharoitlari, samaradorligi va suv isrofgarchiligi koeffitsientlari tahlil etiladi.
- Tomchilatib sugʻorish tizimi: Tomchilatib sugʻorishning Oʻzbekistondagi tarixi, afzalliklari, kamchiliklari, tuproqning namiqish konturi, tarkibiy qismlari (suv olish va tozalash inshootlari, nasos stansiyasi, oʻgʻitlarni aralashtirish qurilmasi, sugʻorish tarmogʻi va boshqalar) batafsil yoritiladi. Tizimni qurish, ishga tushirish va undan foydalanish boʻyicha amaliy tavsiyalar beriladi.
- Xulosa va takliflar: Xulosa qismida ish natijalari umumlashtirilib, tomchilatib sugʻorishning afzalliklari va istiqbollari taʼkidlanadi. Suvni tejash, hosildorlikni oshirish, resurslardan oqilona foydalanish va qishloq xoʻjaligini rivojlantirishda tomchilatib sugʻorishning ahamiyati koʻrsatiladi.