Бобур даврида ҳиндистон архитектурасининг ривожланиш анъаналари
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi Toshkent arxitekturа-qurilish instituti huzuridagi ilmiy kengash tomonidan tasdiqlangan va Samarkand davlat arxitekturа-qurilish instituti tomonidan tayyorlangan. Unda Rahimova Laziz Abduazizovich tomonidan Bobur davrida Hindiston arxitekturаsining rivojlanish an'anаlari tadqiq etilgan. Tadqiqot qadimiy Hindiston sivilizatsiyasi, buddizm, brahmanizm dinlari va ibodatxonalar qurilishining rivojlanish yo'llari asosida Hindiston arxitekturаsi xronologiyasini boyitadi. Xuroson, Movarounnahr, G'aznaviylar, G'uriy, Sultonlik va "Temuriy uslubi"ning Hind-Islo miy uslubi va Bobur uslubining shakllanishiga ta'siri dalillangan. Tadqiqotda ayniqsa, O'rta Osiyo va Hindiston arxitekturаsi o'rtasidagi o'zaro ta'sir va bog'liqliklar, hamda Bobur davri me'morchiligining o'ziga xos jihatlari ilmiy tahlil qilingan. Shuningdek, Boburning o'zi va uning vorislari tomonidan yaratilgan me'moriy obidalar va bog'lar o'rganilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning va Hindistonning arxitekturа tarixiga oid yangi ma'lumotlar bilan boyitadi.
Asosiy mavzular
- Qadimiy Hindiston arxitekturasi: Tadqiqotning birinchi bobida qadimiy Hindiston sivilizatsiyasi, jumladan, Xarappa va Mohenjo-Daro shaharlarining o'ziga xos rejalashtirilishi, ibodatxonalar qurilishi va ularning arxitekturаviy jihatlari o'rganilgan. Hindiston arxitekturаsi rivojlanishida buddizm, brahmanizm va dzhayniizm kabi diniy qarashlarning ta'siri tahlil qilingan.
- Hindistonda Islom arxitekturasi (XII-XVI asrlar): Ikkinchi bobda Islom arxitekturаsinining Hindistonga kirib kelishi va bu davrdagi Delhi Sultonligi davri arxitekturаsi, jumladan, ilk masjidlar, minoralarning qurilishi, Hiljiylar, Tug'loqlar, Saidlar va Lodiylar davri me'morchiligi o'rganilgan. Bu davrda Hind-Islomiy arxitekturа uslubining shakllanishi va rivojlanishi tahlil qilingan.
- Bobur davri arxitekturаsinining an'anаlari va rivojlanish yo'llari: Uchinchi bobda Boburning O'rta Osiyo, Xuroson va Hindistonda yaratgan yangi arxitekturа uslubi va bog' yaratish san'ati, shuningdek, bu an'analarning Bobur vorislari tomonidan rivojlantirilishi atroflicha o'rganilgan. Boburning Temuriy uslubini o'zlashtirib, Hindistonda yangi uslub yaratishi va keyinchalik bu uslubning Hu-moyun, Akbar, Jahongir, Shah Jahon, Avrangzeb davrlarida rivojlanishi tahlil qilingan.